Enkele honderden boeren die zijn aangesloten bij de Dutch Dairymen Board (DDB) blokkeerden dinsdag in Nijkerk de toegangspoort tot de fabriek van zuivelgigant Friesland Foods.„Het gaat ons erom dat we een eerlijke prijs krijgen voor een eerlijk product”, zegt DDB-woordvoerder en melkveehouder Geert Kroes. Bij de DDB zijn naar eigen zeggen 4000 melkveehouders aangesloten die samen ongeveer een derde van de Nederlandse melk leveren.

Het water staat de melkveehouders inmiddels tot aan de lippen, stelt Kroes. „Nog eventjes en alle boeren stoppen ermee. Dan moeten we onze melk dus uit het buitenland gaan halen en weet je niet wat je krijgt. Waar gaat dit heen?”

Volgens Kroes heeft zijn organisatie al diverse keren bij melkfabrieken aangekaart dat er iets moet gebeuren. „We worden echter niet serieus genomen. De melkfabriek zegt: supermarkten willen niet meer betalen. Supermarkten stellen op hun beurt dat de melkfabrieken geen extra geld vragen. Het is een kat-en-muisspelletje.”

Kroes bepleit een „kostendekkende melkprijs” voor boeren van zo’n 45 cent per liter. „Op dit moment beuren we echter slechts zo’n 37 cent. En dat is vooral te danken aan een prijsstijging eind vorig jaar. In 2006 kregen we met krabben en bijten 32 cent voor onze melk. We melken dus structureel ver onder de kostprijs.”

Die kostendekkende melkprijs, is die inclusief de inkomenssteun die melkveehouders vanuit Brussel ontvangen?
„Nee, subsidie zit daar niet bij in. Die inkomenssteun is trouwens eindig en bovendien: boeren willen helemaal niet van subsidie leven. We willen gewoon een kostendekkende prijs krijgen voor ons product.”

De melkprijs was toch juist hoog de laatste tijd?
„Wat is hoog? Ook onze kosten zijn hard gestegen. Daarnaast gaan Aldi en Lidl opnieuw stunten met melk en Albert Heijn heeft al laten weten dit voorbeeld te volgen. Op dit moment verdient een melkveehouder slechts 0,5 procent op zijn geïnvesteerd vermogen. Bij respectievelijk de zuivelindustrie en de retailsector is dat maar liefst 19 en 22 procent. Ergens in de keten wordt dus goed geld verdiend, alleen niet door de veehouder.”

Het aanbod is ook toegenomen. Waar komen die extra liters ineens vandaan?
„Boeren bereiden zich voor op de toekomst. Door de politiek en de lobby van de zuivelindustrie is bepaald dat er meer melk moet komen. Recent is hiertoe het melkquotum verhoogd. Het aanbod past zich vervolgens best snel aan, doordat melkveehouders gewoon wat minder vee verkopen. Het extra aanbod heeft de melkprijs echter direct naar beneden gedrukt.”

De Europese Commissie wil de melkproductie tot 2014 verder verhogen met 1 procent per jaar. In 2015 moeten de melkquota’s helemaal op de schop. Vreest u voor de gevolgen?
„Zeker. Wij willen best meer melken, maar achter een hoger aanbod moet wel een koopkrachtige vraag zitten. Op dit moment is dat echter niet het geval. En als er geen consument is die het opdrinkt, heeft het natuurlijk geen zin om meer te melken. Melkveehouders hebben baat bij schaarste. Bij een tekort van een half procent is de prijs goed.”

Volgens landbouwminister Verburg zullen de prijzen voor melk snel stijgen omdat de vraag naar melk in de komende jaren toeneemt met ruim 7 miljard kilo.
„Ja, dat is mooie praat. Maar daar hebben we niets aan. We leven nu en we moeten dus ook nu ons inkomen genereren.”

Friesland Foods wil niet met u in gesprek. Hoe wilt u hogere prijzen afdwingen?
„Het blijft niet bij de actie van gisteren. Vandaag rijden veel melkveehouders uit protest hun melk uit over het land. Als er massaal minder melk wordt geleverd, droogt de voorraad snel op. Ook in Duitsland voeren melkveehouders actie. Een kleine leveringsstop heeft daar vorige week goed gewerkt: bij Aldi en Lidl stond direct de helft minder melk in het schap.”

Gaat het u als boer niet aan het hart om uw melk uit te sproeien over het land?
„Nee, ik voel daar eigenlijk niets van. Omdat ik weet dat wanneer ik het niet doe, de pijn uiteindelijk veel erger zal zijn. Het is nu of nooit.”