„Kroaten smeekten om hun leven”
Na de Servische verovering van de Kroatische stad Vukovar in november 1991 smeekten patiënten van het plaatselijke ziekenhuis om hun leven. Het mocht niet baten: Joegoslavische soldaten en Servische paramilitairen gingen over tot massale executies.
Dit getuigde de Servische journalist Jovan Dulovic woensdag tijdens het Milosevic-proces voor het Joegoslavië-tribunaal. Hij is de zevende getuige in het Kroatië-gedeelte van de rechtszaak tegen de ex-president van Servië, dat in september begon.
Volgens de tenlastelegging zijn 255 Kroatische en andere niet-Servische patiënten van het ziekenhuis van Vukovar gedood: meegenomen, in vrachtwagens naar een kazerne van het Joegoslavische leger gebracht, urenlang gemarteld en vervolgens doodgeschoten. In een bijlage van de aanklacht staan de namen van de 255 slachtoffers: Onder hen zijn bejaarden, zoals de 72-jarige Dragutin Bosanac, maar ook jongeren, zoals de 16-jarige Igor Kacic.
Dulovic heeft de massa-executies niet zelf gezien, maar weet ervan van horen zeggen. De journalist hing veel rond in het hoofdkwartier van de Serviërs. Daar hoorde hij ook van de massa-executies: „De Kroaten hadden gehuild en gesmeekt om niet gedood te worden.” Aan het bloedbad deed ook een gewapende Servische vrouw mee, die zelf een paar Kroaten doodschoot. Zij vertelde hem wat er met de lijken gebeurde: met een bulldozer werden zij in een massagraf begraven.
De verschrikkingen in Vukovar werden in 1991, nog voor in 1992 de oorlog in Bosnië uitbrak, tot een van de belangrijkste symbolen van de oorlog in ex-Joegoslavië: de Kroatische stad werd tijdens de maandenlange Servische belegering volledig in puin schoten. Zoiets was sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer gebeurd in Europa. De tv-beelden van de ruïnes van Vukovar gingen de wereld rond.
In het Servische hoofdkwartier waar hij regelmatig kwam, maakte Dulovic ook een bezoek van de Servische ultranationalist Vojislav Seselj mee. Die zei tijdens een vergadering: „Geen enkele ustasa mag Vukovar levend verlaten.” Ustasa was de naam van de strijders van het fascistische bewind in Kroatië in de Tweede Wereldoorlog, dat met Hitler heulde. Zelfs de SS zou soms hebben geklaagd dat de ustasa’s te bruut optraden. Later werd ustasa als scheldwoord gebruikt voor de Kroaten die voor onafhankelijkheid streden.
Dulovic is bedreigd voordat hij naar Den Haag kwam, liet VN-aanklager Dermot Groome voor de getuigenis weten. Toch heeft de journalist besloten met naam en toenaam op te treden in een openbare zitting. Zijn ondervraging wordt donderdag voortgezet.