Staking Libanon mondt uit in straatgeweld
Wat aangekondigd was als een staking tegen de dalende koopkracht is woensdag uitgelopen op een gewelddadige botsing tussen aanhangers van de regering en de oppositie in de Libanese hoofdstad Beiroet. De Hezbollahbeweging heeft tot nader order de luchthaven van Beiroet geblokkeerd.
Brandende barricades, gewapende militieleden in de straten, sluipschutters op de daken. De beelden van woensdag deden denken aan taferelen uit de Libanese burgeroorlog (1975-1990). Op de internationale luchthaven van Beiroet strandden woensdag honderden passagiers.In Beiroet raakten soennieten en sjiieten slaags op de Corniche Maazra, de scheidingslijn tussen de twee stadsdelen. Elders werd gevochten tussen druzen en sjiieten van de Amalpartij. Een plaatselijk hoofdkwartier van de soennitische Toekomstpartij werd verwoest met een granaatlanceerder, een ander werd bezet door Amal.
Het was het hevigste straatgeweld sinds begin vorig jaar, en net zoals toen vormde een algemene staking de lont in het kruitvat. De dalende koopkracht was de directe aanleiding voor de betoging: het Libanese pond is gekoppeld aan de dollar en door de zwakke dollarkoers zijn veel importproducten uit Europa aanzienlijk duurder geworden.
Daags voor de algemene staking had de prowesterse regering van Libanon het minimumloon opgetrokken van 300.000 (150 euro) naar 500.000 Libanese pond (250 euro). Een drastische maatregel, maar niet voldoende, volgens de vakbonden.
In Libanon staakt men niet zomaar voor de koopkracht. Zoals alles in het land zijn ook de vakbonden verdeeld tussen de prowesterse regering van soennieten, christenen en druzen, en de oppositie, die uit sjiieten en christenen bestaat. Elk straatprotest kan uitmonden in een confrontatie tussen aanhangers van regering en oppositie. De staking kwam op een moment waarop de spanningen in Libanon bijzonder hoog zijn opgelopen.
Aanleiding was de ontdekking van geheime camera’s van de sjiitische oppositiepartij en verzetsbeweging Hezbollah nabij de luchthaven van Beiroet. Volgens druzenleider Walid Jumblatt moesten de camera’s dienen om langs de weg naar de luchthaven aanslagen voor te bereiden op regeringsgezinde prominenten. Hezbollah ontkende, maar de regering besloot brigadiergeneraal Wafik Shoukair, hoofd veiligheid op de luchthaven, te ontslaan wegens vermeende banden met Hezbollah. De verzetsbeweging zei woensdag dat ze de blokkade van de luchthaven zal handhaven tot Shoukair opnieuw in dienst wordt genomen.
Op de achtergrond speelde ook een beslissing van de regering om een geheim telecommunicatienetwerk van Hezbollah illegaal te verklaren. Het netwerk werd enkele maanden geleden per toeval ontdekt tijdens werkzaamheden aan de infrastructuur. Volgens Hezbollah is het netwerk van strategisch belang in de strijd tegen Israël; volgens de Libanese regering is het het zoveelste bewijs dat Hezbollah een staat binnen de staat is geworden.
Libanon bevindt zich in een politiek vacuüm sinds november vorig jaar; zo lang bakkeleien regering en oppositie al over de verkiezing van een nieuwe president. Maar de huidige crisis gaat vooral terug op de oorlog met Israel in de zomer van 2006. Israel verwoestte toen de Libanese infrastructuur als vergelding voor de kidnapping van twee Israelische soldaten door Hezbollah. Hezbollah kwam echter versterkt uit de oorlog en vond dat het daarom recht had op een grotere rol in de regering.
De realistische dreiging van een nieuwe oorlog met Israël (Jeruzalem wijst de voorbije maanden met steeds meer nadruk op de herbewapening van Hezbollah in Zuid-Libanon) zorgt ervoor dat steeds meer mensen zich afvragen waar Hezbollah het recht vandaan haalt om op eigen houtje te beslissen over oorlog en vrede.
Op straatniveau is de situatie het afgelopen jaar er alleen nog explosiever op geworden. Mohamad Bizri kijkt uit zijn raam in de soennitische wijk Mousaytbeh, waar tientallen gewapende jongeren hun tijdelijk hoofdkwartier hebben gemaakt in het benzinestation aan de overkant van de straat. „Het verschil met vorig jaar is dit: toen hadden de meeste van die gasten alleen maar stokken en stenen; nu hebben ze allemaal een kalasjnikov.”