Kabinet en Kamer moeten snel beslissingen nemen, want al op 24 en 25 oktober dienen premier Balkenende en minister De Hoop Scheffer (Buitenlandse Zaken) op de Europese top in Brussel het Nederlandse standpunt bekend te maken. Dinsdagavond vergadert het sterk verdeelde kabinet opnieuw over de kwestie. De commissie buitenland van de Tweede Kamer ontvangt woensdag een delegatie van Poolse parlementariërs en spreekt donderdag met EU-uitbreidingscommissaris Verheugen.

Er leeft in de Kamer kritiek op de houding van vooral de CDA-ministers in het kabinet. Die willen zonder slag of stoot akkoord gaan met de voorgestelde uitbreiding: tien nieuwe lidstaten in 2004. Na de fracties van LPF en VVD heeft nu ook de CDA-fractie het kabinet te verstaan gegeven dit niet te zullen accepteren. De fractie vindt dat alle kandidaat-leden apart moeten worden beoordeeld, en betwijfelt vooral in het geval van Polen of dat tot een acceptabel resultaat zal leiden.

VVD-leider Zalm zette de zaak zondag in het televisieprogramma Buitenhof op scherp met de stelling dat Polen, Slowakije en Letland lang niet aan de eisen van de EU voldoen, of het nu gaat om zaken als voedselveiligheid dan wel om corruptiebestrijding. De VVD-bewindslieden in het kabinet, alsmede de ministers van LPF-huize, delen die opvatting.

Minister De Hoop Scheffer wil een poging doen de coalitie over te halen met een pleidooi voor een controlemechanisme. Nieuwe lidstaten die zich niet aan de regels houden, krijgen volgens dat mechanisme strafmaatregelen opgelegd. De Kamer is daarover echter sceptisch, omdat een land als Frankrijk nu al straffeloos de grenzen van het stabiliteitspact overschrijdt door een groter begrotingstekort te accepteren.

Steun voor het uitbreidingsvoorstel van de Europese Commissie is er in de Kamer van de gehele oppositie. De CDA’ers in het kabinet vrezen dat Nederland binnen Europa een eurosceptisch imago krijgt.