”Rode bisschop” ambieert presidentschap Paraguay
Sinds jaar en dag wordt Paraguay geregeerd door de rechtse Coloradopartij. Een rooms-katholieke bisschop wil zondag aan deze heerschappij een einde maken.
Daklozen, keuterboeren, studenten, vakbonden en vrouwenverenigingen marcheren luidruchtig door de Paraguayaans hoofdstad Asuncion. De menigte draagt een levensgrote pop van haar held met zich mee: een vriendelijk lachende man met een witte baard, over zijn witte hemd draagt hij de rood-wit-blauwe presidentiële sjerp. Het is Fernando Lugo, de voormalige bisschop en volgens alle opiniepeilingen de favoriet voor de stembusgang komende zondag.Twee jaar geleden jaar leidde Lugo (1951), toen nog bisschop van San Pedro, een felle protestbeweging tegen de regering. Hij werd bekend in het hele land en liet zich overhalen tot een politieke loopbaan. Nadat 100.000 handtekeningen voor zijn presidentskandidatuur waren verzameld -geen geringe prestatie voor een land met 6 miljoen inwoners- gaf hij Kerst 2006 aan de politieke arena te willen betreden: „Van nu af aan is het hele land mijn kathedraal. Voor iedereen is plek: voor arm en rijk, links en rechts.”
Lugo is een doorn in het oog van het Vaticaan, temeer omdat hij een aanhanger is van de linkse bevrijdingstheologie. Dat het Vaticaan hem uit zijn ambt heeft gezet, stoort Lugo amper. „Ik kan de maatregel vanuit de positie van het Vaticaan begrijpen.” In het rooms-katholieke Paraguay komt zijn verleden als ”bisschop van de armen” hem goed van pas. Jarenlang streed hij als bisschop voor de kleine boeren en de landlozen die in het nauw worden gebracht door de oprukkende sojaplantages vanuit het oosten. Door zijn onverbloemde uitspraken is hij diverse malen met de dood bedreigd.
Het deert Lugo allemaal niet. Hij draagt zijn vijanden niet eens een kwaad hart toe. „Met mijn hand op mijn hart zeg ik: Wij haten niemand, zelfs niet degenen die met hun leugens ons willen bezoedelen.”
De woorden zijn vooral gericht tegen de Coloradopartij die het land al 61 jaar als haar persoonlijke bezit bestuurt. De Coloradopartij is onlosmakelijk verbonden met de beruchte dictator Alfredo Stroessner. De dictator werd bijna twintig jaar geleden afgezet, maar zijn Coloradopartij is aan de macht gebleven.
De steenrijke bovenlaag die wordt gevormd door 500 families, is nauw verbonden met de regering die wordt achtervolgd door talloze schandalen. De afgelopen twintig jaar dacht een meerderheid van de bevolking dat er nooit een einde zou komen aan deze operetterepubliek. Maar nu ruikt de oppositie haar kans. Coloradokandidate Blanca Ovelar staat er slecht voor in de peilingen.
Lugo staat aan het hoofd van het ”Patriottisch Bondgenootschap voor Verandering”, dat negen politieke partijen omvat - van de invloedrijke liberale tot de kleine linkse partijen. Zelfs dissidente Coloradoleden hebben zich bij het bonte gezelschap aangesloten. Velen storen zich aan de corruptie binnen de Coloradopartij.
Wat Lugo precies wil, blijft vaag. Hij spreekt over het realiseren van de „dromen van de slachtoffers van de dictatuur” en het „dienen van het vaderland.” Zijn tegenstanders noemen hem in één adem met Hugo Chavez uit Venezuela en Evo Morales uit Bolivia.
Lugo’s campagne is vooral gericht op nieuwe onderhandelingen met Brazilië en Argentinië over twee enorme hydro-elektrische projecten. De Itaipu-dam, op de grens met Brazilië en vlak naast de wereldberoemde watervallen van Foz do Iguacu, is de grootste ter wereld. Maar het merendeel van de inkomsten vloeit naar Brazilië en de rijke families in Paraguay. Lugo eist dat de bevolking van Paraguay meeprofiteert van de inkomsten.
De pogingen de ”rode bisschop” als een spook uit te beelden, halen weinig uit. Mateloos populair is hij in de peilingen. De vraag is of dat voldoende is voor de overwinning. „De Colorado’s hebben tot dusver iedere verkiezingsuitslag kunnen manipuleren”, aldus een afgevaardigde van de oppositie die niet bij naam wil worden genoemd.
De Colorado’s zitten niet stil en hebben, alsof het de normaalste zaak van de wereld is, honderdduizenden ambtenaren onder druk gezet. Een van hen: „Ik ben bang dat twee van mijn familieleden en ik ons werk zullen verliezen. Daarom zal ik niet op Lugo stemmen, hoewel hij mij het beste bevalt.”