„Plaats op erfgoedlijst moeilijk te verwerven”
De molens bij Kinderdijk, het voormalige eiland Schokland en de Stelling van Amsterdam staan er al op. En veel meer locaties willen een plaats op de Werelderfgoedlijst van Unesco. Maar de kansen lijken niet groot.
Vorige week diende Zeist een aanvraag in om Slot Zeist en de gebouwen van de Evangelische Broedergemeente op de voorlopige lijst te zetten. Ook het gevangenisdorp Veenhuizen wil een plaats.Tal van gemeenten en organisaties doen hun best om op de Unescolijst te komen. Wereldwijd staan er nu ongeveer 800 objecten en natuurgebieden op. Een aantal daarvan is bedreigd erfgoed. Een voorbeeld is de Oude Stad van Jeruzalem.
Voor Nederland staan er zeven op de lijst. Daaronder vallen het Woudagemaal in Lemmer, polder De Beemster, het Rietveld-Schröderhuis in Utrecht en de historische binnenstad van Willemstad, op Curaçao. Schokland was in 1995 de eerste locatie in Nederland die op de lijst kwam. En mogelijk komt de Waddenzee volgend jaar op de lijst.
Een vermelding op de lijst levert een gemeente of organisatie geen extra subsidie op. Wel brengt het veel extra publiciteit met zich mee, wat weer tot extra toeristen kan leiden.
De weg naar een plaats op de erfgoedlijst is lang, zo weet Harry Roenhorst. Hij is ambtenaar bij de gemeente Beemster en is nauw betrokken bij de polder die op de Unescolijst staat. Het kan jaren duren voordat een project daadwerkelijk als werelderfgoed wordt aangemerkt. „De Unesco richt zich momenteel vooral op gebieden in landen in de derde wereld.”
Nederland is heel terughoudend in het aanbieden van erfgoed voor de lijst. „Het Rijk moet een project wel heel bijzonder vinden voordat het over een nominatie wil nadenken. De afgelopen acht jaar is er geen nieuwe Nederlandse naam toegevoegd aan de lijst.”
Meerdere locaties in Nederland staan al op een voorlopige wachtlijst. Daaronder is bijvoorbeeld de Amsterdamse binnenstad, die bijzonder is vanwege de grachten. Ook de Nieuwe Hollandse Waterlinie staat in de rij. Nederland mag elk jaar maximaal één project aandragen bij de Unesco.
Er zijn strenge criteria om voor een nominatie in aanmerking te komen. Een object moet al rijksmonument zijn. Bovendien komen vooral objecten in aanmerking die te maken hebben met water.
Na grondig onderzoek of een object inderdaad waardevol genoeg is, moet de nominatie met alle belanghebbenden worden gesproken. In het geval van de Waddenzee zijn er bijvoorbeeld zo veel betrokkenen, dat het proces moeizaam verloopt.