Volgens het VVD-Tweede-Kamerlid Blaauw biedt het rapport dat de Europese Commissie woensdag presenteerde over de vorderingen in de hervormingen van de kandidaat-landen ruimte om het besluit enige tijd uit te stellen. „De Commissie schrijft dat dan pas de tekst van de toetredingsverdragen helemaal klaar is”, zegt Blaauw.

Blaauw zegt dat voor zijn fractie het belangrijkst is dat ze elk van de tien landen op hun eigen merites kunnen beoordelen. „Wij willen geen ”package deal” waarin de keuze is: slikken of stikken.” Blaauw ziet in de voorlopige rapporten nog zo veel hiaten dat hij vindt dat de Commissie haar huiswerk over moet doen. „Dan hebben we de ruimte om later te beslissen”, aldus Blaauw.

De VVD is van de fracties in de Tweede Kamer veruit het meest kritisch over de uitbreiding van de Europese Unie met landen in Oost- en Midden-Europa. Ook de SP staat zeer huiverig tegenover uitbreiding, maar om geheel andere redenen. De SP heeft de indruk dat de rapporten zijn toegeschreven naar een massale toetreding tot de EU voor tien landen, het zogeheten ”big-bangscenario.” Maar fractiewoordvoerder Van Bommel is nog lang niet zover. „Voor ons is de uitbreiding geen uitgemaakte zaak. We willen voorkomen dat er een tweedeling tussen arm en rijk ontstaat in de landen die mogelijk toetreden.”

Verder lijkt de Kamer een stuk positiever over het werk van de Europese Commissie en de vorderingen van de kandidaat-landen. „De Commissie is heel erg streng en tot in detail ingegaan op de ontwikkelingen in de kandidaat-landen. Er is nog een aantal hordes te nemen, maar dit is een goede basis voor uitbreiding met tien landen”, zegt PvdA-fractiespecialist Timmermans.

De Commissie stelt volgens hem dat landen met een zes min verder mogen en niet per se een acht hoeven te halen. „Dat vind ik aanvaardbaar, zeker als je de toetreders in de komende jaren nog extra in de gaten houdt om ervoor te zorgen dat ze alle afspraken ook daadwerkelijk gaan uitvoeren.”

GroenLinks, een groot voorstander van de uitbreiding, noemt het goed dat de Europese Commissie de enorme inspanningen van de kandidaat-landen heeft gehonoreerd. D66 wil de rapporten eerst nog beter bestuderen. Fractievoorzitter De Graaf is niet verrast door de uitkomst van de analyse van de Commissie. „Nu gaan we kijken of het ook terecht is.”

Het CDA wil vanwege het overlijden van prins Claus nu nog niet uitgebreid reageren en wil bovendien eerst de dikke rapporten rustig lezen. Bovendien wacht de fractie op de reactie van het kabinet, die naar verwachting vrijdag komt.

De LPF-fractie was niet bereikbaar voor commentaar.