De onenigheid tussen Macedonië en Griekenland is een erfenis van het uiteenvallen van Joegoslavië. Als de Joegoslavische deelrepubliek Macedonië in navolging van Slovenië en Kroatië op 17 september 1991 de onafhankelijkheid uitroept, blijft Europese erkenning uit. EU-lid Griekenland ligt dwars. De keuze voor de naam Macedonië betekent territoriale aanspraken van Skopje op het noordelijke deel van Griekenland dat dezelfde naam draagt, zo redeneert Athene. Ook als Skopje in 1992 via een bepaling in de grondwet duidelijk maakt geen claims te zullen laten gelden, blijkt de Griekse regering niet te vermurwen.Vanwege de bereidwilligheid van de jonge republiek om samen te werken met de VN, wordt Macedonië op 7 april 1993 als lidstaat aanvaard. Om Griekenland niet voor het hoofd te stoten, gebeurt dat onder de naam Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië (Fyrom, Former Yugoslav Republic of Macedonia). Steeds meer landen knopen diplomatieke banden aan met Balkanstaatje, maar erkenning door de EU blijft vanwege Griekse druk uit. Pas op 13 september 1995 sluiten Athene en Skopje een interimakkoord, waarna de weg voor Europese erkenning vrij is. Macedonië blijft formeel Fyrom heten en verandert op verzoek van Athene zijn vlag.

Zoals alle conflicten op de Balkan kent dat rond Macedonië een zeer lange geschiedenis. De regio Macedonië -dat het huidige Fyrom, Noord-Griekenland en de regio Blavoevgrad in Zuid-West-Bulgarije omvat- werd van oudsher bevolkt door stammen die een vorm van Grieks spraken. Zij vestigden de staat Macedonië, die in de 4e eeuw voor Christus grote vermaardheid kreeg onder Alexander de Grote. Hij onderwierp de Grieken, waarna hij in rap tempo de gehele, toenmalige beschaafde wereld veroverde.

Hoewel de Grieken strikt genomen werden verslagen door de Macedoniërs, zien zij zichzelf niettemin als hun erfgenaam aangezien de Macedoniërs Grieks spraken en het Grieks-Helleense gedachtegoed uitdroegen. Veel Grieken schromen niet de oude Macedoniërs als Grieken te beschouwen. Wat Kosovo is voor de Serviërs, is de regio Macedonië voor de Grieken: de bakermat van hun geschiedenis.

Na de dood van Alexander raakte zijn rijk snel in verval. Macedonië werd -evenals Griekenland- onderdeel van achtereenvolgens het Romeinse Rijk, het Byzantijnse Rijk en het moslimrijk van de Osmaanse Turken. Met het uiteenvallen van het Osmaanse Rijk in de tweede helft van de 19e eeuw ontbrandde er een strijd tussen Servië, Bulgarije en Griekenland over de zeggenschap over Macedonië, dat op dat moment werd bevolkt door onder meer Grieken, Bulgaren, Serviërs, Albanezen en Turken.

Na de Tweede Balkanoorlog van 1913 kreeg de regio Macedonië zijn huidige vorm: Griekenland kreeg de kust en Bulgarije de huidige regio Blavoevgrad; het overgrote deel van Macedonië ging naar Servië. Nadat Servië in 1918 was opgegaan in de federale republiek Joegoslavië, werd Macedonië een van de zes deelrepublieken.

In de ogen van Athene claimt het huidige -Slavische- Macedonië, bij gebrek aan een eigen historische identiteit, ten onrechte elementen van de Griekse geschiedenis. Het jongste voorbeeld daarvan zou zijn de naam van het vliegveld van Skopje: Alexander de Grote. Terwijl de veldheer nooit over de Macedonische hoofdstad heeft geheerst. Macedonië zou bovendien de regionale identiteit van de 1,5 miljoen inwoners van de Griekse provincie Macedonië -die zich ook Macedoniërs noemen- in twijfel trekken. Kortom: de naam Macedonië is exclusief Grieks.

In een poging het probleem voor de NAVO-top van 2 tot en met 4 april op te lossen, zijn de afgelopen tijd al heel wat namen over de tafel gegaan: Republiek Bovenmacedonië, Nieuwe Republiek Macedonië, Democratische Republiek Macedonië, Constitutionele Republiek Macedonië, Onafhankelijke Republiek Macedonië. Griekenland ziet echter het liefst dat zijn noordelijke buur de naam Macedonië helemaal opgeeft. Voor Skopje is dat onbespreekbaar.

Alsof de problemen nog niet groot genoeg zijn, zit Macedonië sinds vorige week zonder meerderheidskabinet. Afgelopen vrijdag verliet de Democratische Partij van de Albanezen (DPA) de regering, nadat premier Nikola Gruevski had geweigerd gehoor te geven aan een aantal van haar eisen. Een daarvan was de onmiddellijke erkenning van buurland Kosovo. Verder wilde de DPA een staatspensioen voor de leden van het UÇK, die in 2001 vocht voor meer rechten van de Albanese minderheid in Macedonië. De Slavische Macedoniërs zien hen echter als terroristen.

Waarnemers beschouwen het optreden van het DPA vooral als een poging het imago onder de Albanese kiezers wat op te vijzelen. Met name partijleider Menduh Thaci geldt als een van de meest corrupte politici op de Balkan, die dankzij smokkelpraktijken rijk is geworden en intussen te boek staat als de ”koning van Tetovo”, een stad dicht bij de grens met Kosovo.

Of Macedonië zich over twee weken kan opmaken voor het NAVO-lidmaatschap, is hoogst twijfelachtig. En dat terwijl toetreding van cruciaal belang is voor de stabiliteit van het etnisch verdeelde land. Zeker nu in buurland Kosovo de spanning tussen Serviërs en Albanezen eveneens is te snijden.