De drie worden onderscheiden wegens hun ontdekkingen op het gebied van de genetische regulering van de ontwikkeling van organen en geprogrammeerde sterfte van cellen, nodig om overtollige cellen kwijt te raken. Hun bevindingen hebben meer licht geworpen op de ontwikkeling van een groot aantal ziekten, waaronder aids en beroertes.

Aan de prijs is een bedrag van 10 miljoen kroon (rond de 1 miljoen euro) verbonden.

Aan de hand van piepkleine wormpjes met een korte levensduur en een doorzichtige huid, zodat celdeling direct onder de microscoop kan worden gadegeslagen, identificeerden de winnaars de genen die genoemde processen reguleren. Veel kankertherapieën zijn tegenwoordig gericht op het stimuleren van het celsterfteproces, om kwaadaardige cellen te doden.

Brenner, verbonden aan het Salk Instituut voor Biologisch Onderzoek in Californië en oprichter van het Instituut voor Moleculaire Wetenschap in Berkeley, ontdekte als eerste dat het transparante wormpje Caenorhabditis elegans zeer geschikt was om te bestuderen hoe cellen zich specialiseren en organen zich ontwikkelen. Zijn werk legde de basis voor de prijs van dit jaar, zei het Nobelcomité in zijn juryrapport.

Sulston, van het Sanger Centrum van de universiteit van Cambridge, werkte het door Brenner begonnen onderzoek verder uit en ontdekte dat bepaalde cellen in het zich ontwikkelende wormpje geprogrammeerd zijn om af te sterven. Hij beschreef zichtbare stappen in het proces van celafsterving en wees de eerste mutaties aan van genen die bij dat proces betrokken zijn.

Horvitz, van het Massachusetts Institute of Technology, identificeerde de eerste twee ’sterftegenen’ in de wormen en toonde aan dat mensen een gen hebben dat lijkt op één daarvan. Inmiddels is bekend dat de meeste genen die celsterfte regelen bij wormen, tegenhangers hebben bij mensen.

De prijs voor medicijnen is de eerste van een reeks Nobelprijzen die deze week in Stockholm zullen worden toegekend. Vrijdag wordt de reeks afgesloten met de Nobelprijs voor de vrede, de enige waarvan de winnaar in Oslo bekend wordt gemaakt.