Ze zijn inmiddels verdwenen uit de Amsterdam Exchange Index (AEX). Opgeslokt, gefuseerd of anderszins. Maar de index leeft. Hij viert volgende week dinsdag zijn 25e verjaardag.NYSE Euronext, het internationale beursbedrijf dat sinds vorig jaar eigenaar is van ’marktplaats’ Damrak, organiseert een feestje. „Een heugelijk feit. Vijfentwintig jaar AEX is iets om bij stil te staan”, vindt ook een beurshandelaar in Amsterdam.

De champagnefles wordt ontkurkt, een hapje geserveerd. Wellicht denken gasten met weemoed terug aan de beginjaren, toen Hollandsch Glorie nog rijk was vertegenwoordigd in de AEX.

Of misschien gaan de gedachten terug naar die mooie dag in augustus 1997. Nederland betaalde nog met guldens en zowaar, de index brak door de 1000 puntengrens. Op de beursvloer barstte gejuich los.

Toen kwam de euro, op 1 januari 2002. Drie jaar ervoor werd de nieuwe munteenheid al geïntroduceerd op de financiële markten. Op dat moment werd ook de AEX-index aan de euro aangepast en net als de gulden gedeeld door 2,20371. In september 2000 bereikte de AEX zijn hoogste stand ooit: 701,56 punten (ofwel omgerekend naar guldens: 1546 punten). De glorie bleek echter niet duurzaam. Met name het leeglopen van de internetluchtballon deed de aandelenkoersen kelderen. Krap tweeënhalf jaar later, in maart 2003, volgde het dieptepunt: 218,44 punten.

Ook de uittocht ging de afgelopen jaren gewoon door, zie bijvoorbeeld zwaargewicht ABN AMRO. De grootste bank van Nederland, opgekocht en opgesplitst door concurrenten, zei de index afgelopen oktober vaarwel. In dezelfde maand verdween ook Numico, gekocht door het Franse Danone. „Een verlies dat deze fondsen uit de index zijn verdwenen. Dat stemt weemoedig”, verzucht Gert-Jan Geels, vermogensbeheerder bij Eureffect.

De AEX, die in 1983 begon onder de naam EOE-index (European Options Exchange), geeft het gewogen gemiddelde weer van de aandelenkoersen van de 25 grootste fondsen op het Damrak. Sinds begin 1994 is de naam van de index veranderd in AEX.

De index wordt jaarlijks op de eerste handelsdag in maart opnieuw samengesteld. Het uitgangspunt voor opname van een onderneming als fonds in de index is de omzet in het aandeel.

Sinds het vertrek van ABN AMRO en Numico bestaat de AEX tijdelijk uit 23 fondsen. De promotie van het vastgoedfonds Corio en de maker van digitale kaarten Tele Atlas komt eraan, zodat de index straks weer 25 fondsen telt.

Tele Atlas is echter geen blijvertje. Het bedrijf wordt zo goed als zeker overgenomen door TomTom. Handelshuis Hagemeyer en kantoorartikelenhandelaar Corporate Express verlaten de AEX eveneens waarschijnlijk dit jaar. Ook zij zitten in een overnameproces.

Niet alleen de samenstelling van de AEX is de afgelopen 25 jaar drastisch veranderd, maar ook de beurshandel zelf. Het is alles elektronica dat de klok slaat. Opgewonden taferelen van met briefjes zwaaiende handelaren, met roodgekleurde koppen, schreeuwend hun orders plaatsend - het is verleden tijd. Rik Zwaneveld van AFS Brokers: „De handel is sneller geworden en de charme is verdwenen. Je weet tegenwoordig niet meer met wie je handelt.”