Buitenland

Nationalisten winnen in Bosnië

De nationalistische partijen hebben grote winst geboekt bij de Bosnische verkiezingen van zaterdag.

AP
7 October 2002 05:25Gewijzigd op 13 November 2020 23:51

Dat blijkt uit de eerste gedeeltelijke resultaten zoals die zondagavond laat zijn gepubliceerd. De kiesraad kon niet zeggen wanneer de volledige uitslagen bekend zullen zijn. Internationale functionarissen verklaarden dat de verkiezingen, die voor het eerst sinds de oorlog van 1992-95 door de eigen autoriteiten werden georganiseerd, correct zijn verlopen en daarom voor Bosnië vooruitgang betekenen.

De verkiezingen werden beschouwd als een test om te zien of de moslims, Serviërs en Kroaten in Bosnië in staat zijn hun zaken te regelen zonder supervisie van de internationale gemeenschap, die het Balkanland sinds de oorlog heeft bestuurd. De leider van de waarnemersmissie van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa, Pieter de Crem, zei voordat de eerste uitslagen bekend werden dat er „belangrijke vooruitgang” is geboekt naar „consolidering van democratie en wetshandhaving onder binnenlands toezicht.”

Volgens de kiesraad ligt de Servische nationalist Mirko Sarovic na het tellen van 77 procent van de stemmen ruim op kop in de strijd om de Servische zetel in het driekoppige multi-etnische presidium van Bosnië. Sarovic staat op 38 procent van de stemmen, terwijl de hervormingsgezinde kandidaat in de tussenstand niet verder komt dan 25 procent. De Kroatische zetel in het presidium gaat vermoedelijk naar de nationalist Dragan Covic. De strijd om de moslimzetel ligt nog volledig open. De conservatieve Sulejman Tihic en de gematigder Haris Silajdzic ontlopen elkaar weinig. Tihic staat op 28 procent, Silajdzic op 26 procent.

De strijd om het Bosnisch-Servische parlement is gewonnen door de rechtlijnige Servische Democratische Partij. De gematigde Partij van Onafhankelijke Sociaal-Democraten eindigde op ruime achterstand als tweede. In de moslim-Kroatische federatie deed de mono-etnische islamitische Partij voor Democratische Actie het goed. Ook in de moslim-Kroatische federatie scoorden de nationalisten het best.

De internationale gemeenschap had de Bosnische kiezers gewaarschuwd dat stemmen op de nationalisten die Bosnië de oorlog in hebben getrokken, de inspanningen en financiële hulp die het buitenland zich ten behoeve van Bosnië heeft getroost, in gevaar kan brengen. Bij de verkiezingen van 2000 werden de nationalisten op nationaal niveau in de oppositie gedrongen, maar de wanhopige economische toestand, met 60 procent werkloosheid, heeft veel mensen weer in hun armen teruggedreven.

Paddy Ashdown, de door de internationale gemeenschap aangestelde hoogste bestuurder van Bosnië, zei dat alle partijen in mindere of meerdere mate hervormingen op hun programma hebben staan. De verkiezingen moeten dan ook hervormingen opleveren, al is zeggen natuurlijk nog iets anders dan doen, zei Ashdown. Een pluspunt was volgens hem dat de verkiezingen voor het eerst sinds de oorlog „over hervormingen en de toekomst en niet over het verleden” gingen.

Zlatko Lagumdzija, leider van de Sociaal-Democratische Partij die de afgelopen twee jaar een multi-etnische, pro-westerse coalitie heeft geleid, zei dat de uitslag voor zijn partij beneden verwachting was gebleven. Volgens Ashdown hebben hervormingsgezinden het nu eenmaal vaak zwaar te verduren in landen die een overgang doormaken. „Verwar onvermijdelijke onvrede met de laatste regering niet met een wens om naar het nationalisme van tien jaar geleden terug te keren”, zei hij.

Ashdown zei dat de verkiezingen vrij en eerlijk zijn verlopen en de OVSE verklaarde dat aan de internationale normen is voldaan. Er zijn geen incidenten gemeld.

De officiële einduitslag komt pas op 22 oktober. De opkomst bedroeg 55 procent, het laagste sinds de oorlog. Dat moet voor de nieuwgekozenen een waarschuwing zijn, zei OVSE-functionaris Gerard Stoudmann, „dat frustratie groeiende is onder de bevolking van Bosnië.”

De verkiezingen betreffen het nationale Bosnische parlement, het Bosnisch-Servische parlement en het moslim-Kroatische parlement, een driekoppig presidium en lokale bestuurders. Er namen meer dan 7000 kandidaten van 57 partijen en groeperingen aan deel.

In het Bosnisch-Servische bolwerk Banja Luka zei de nationalistische Servische Democratische Partij zeker te zijn van een overwinning op alle fronten. „De internationale gemeenschap zal dat moeten aanvaarden als de wil van het volk”, zei partijleider Dragan Kalinic.

De verkiezingen van zaterdag waren de eerste waarbij functionarissen voor vier jaar werden gekozen. De voorgaande vijf verkiezingen gaven de winnaars een mandaat voor slechts twee jaar.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer