„Serviërs in Kroatië leefden in angst”
De etnische Serviërs in Kroatië leefden in 1990/91 in angst. Zij werden het slachtoffer van tal van Kroatische misdaden. De Kroatische Serviërs herinnerden zich de misdaden van het Kroatische fascistische Ustasa-regime in de Tweede Wereldoorlog en waren bang opnieuw het slachtoffer van genocide te worden. Door die angst werden de Kroatische Serviërs ertoe gedreven zichzelf te verdedigen en ontstond er een burgeroorlog in Kroatië. Buurland Servië had daar niets mee te maken.
Dit is althans de visie van Slobodan Milosevic, zoals hij die vrijdag voor het Joegoslavië-tribunaal ontvouwde -en deels bevestigd kreeg- tijdens zijn kruisverhoor van beschermd getuige C-037. Milosevic was begin jaren negentig president van Servië en wordt door de aanklagers medeverantwoordelijk gehouden voor de dood van veel Kroaten in Kroatië. Hij zou radicale Serviërs hebben gesteund en het Joegoslavische leger op Kroatië hebben afgestuurd.
Om die hypothese te staven, hadden de aanklagers vorige week vrijdag C-037 opgeroepen als eerste getuige voor het Kroatië-gedeelte van het proces. C-037 is een gematigde Kroatisch-Servische politicus. Die moest aantonen dat het ook anders kon, dat de spanningen begin jaren ’90 niet tot oorlog in Kroatië hoefden te leiden. Er waren gematigde Serviërs die bereid waren tot een vergelijk met Zagreb en vergaande autonomie. Maar Milosevic steunde de oorlogshitsers.
Het optreden van C-037 was enkele dagen onderbroken door de getuigenis van president Mesic van Kroatië, die op vaste dagen in de agenda van het staatshoofd moest worden ingepast. Tijdens het kruisverhoor vrijdag ondervroeg Milosevic C-037 langdurig over misdaden waarvan de Kroatische Serviërs het slachtoffer werden: moorden, afgesneden oren, platgebrande huizen, deportaties. Voorzittend rechter May wees Milosevic erop dat het ”tu quoque (jij ook)”-argument voor het VN-tribunaal niet geldt: je kan de eigen misdaden niet rechtvaardigen door te wijzen naar de misdaden van de tegenpartij.
Intussen heeft het Joegoslavië-tribunaal de aanklacht tegen de Bosnische Kroaat Zoran Marinic ingetrokken. Dit heeft het VN-hof in Den Haag vrijdag laten weten. Marinic was een agent van de militaire politie. Volgens de aanklacht was hij betrokken bij de dood van vier moslims en het verwonden van een vijfde persoon. Hoofdaanklaagster Carla Del Ponte heeft de rechters verzocht de aanklacht in te trekken omdat hij een minder belangrijke verdachte is. Volgens de met de VN-Veiligheidsraad besproken strategie concentreert het tribunaal zich nu op de hoofdrolspelers.
