Boete van 5000 gulden voor ”Deep Throat”
HILVERSUM - BNN en VPRO zetten door. De omstreden pornofilm ”Deep Throat” komt op de buis. Het morele appel van CU-minister Rouvoet op de publieke omroepen om de film niet uit te zenden, wordt honend weggelachen. Krap dertig jaar geleden kreeg een bioscoop een boete van 5000 gulden voor het vertonen van deze film.
In november 1976 neemt de gemeentepolitie van Maastricht in opdracht van de officier van justitie de Amerikaanse film ”Deep Throat” in beslag in het Royaltheater. Reden: de film is „erg pornografisch.” De film is dan al vijf weken op het bioscoopscherm te zien geweest en draait ook in Amsterdam, Delft en Groningen. Het vertonen van ”Deep Throat” legt de bioscoopexploitant geen windeieren: de film trekt bijna 10.000 kijkers in Maastricht. Het stadsbestuur eist op zeker moment echter onmiddellijke stopzetting, waarop de bioscoopexploitant aangeeft de film binnenkort van de agenda te halen. Justitie is hem echter voor, door de film in beslag te nemen.Een maand later laat het openbaar ministerie de Nederlandse Bioscoopbond weten dat het hard zal gaan optreden tegen het vertonen van pornofilms in gewone bioscopen. Films zullen in beslag worden genomen, de bioscoopexploitant zal een strafvervolging krijgen op grond van artikel 240 van het Wetboek van Strafrecht. Dat stelt het openlijk ten toon spreiden van geschriften „aanstotelijk voor de eerbaarheid” strafbaar.
De aanleiding voor de actie van het OM laat zich gemakkelijk raden: steeds meer bioscopen zenden ”Deep Throat” uit, een film die eerder alleen in zogeheten seksbioscopen of in besloten locaties met minder dan vijftig zitplaatsen werd vertoond.
Premier Den Uyl is hoogst ongelukkig met de actie van justitie: „Een merkwaardige zaak”, zo luidt zijn reactie. Zijn partijgenoot en Kamerlid Haas-Berger -initiatiefnemer van de afschaffing van de filmkeuring- is ook verbaasd. „Deze film moet met een keuring van boven de zestien jaar in gewone bioscopen kunnen draaien.”
Justitie zwicht echter niet voor de druk van politici en in februari 1977 neemt de Haagse officier van justitie de film in een bioscoop in beslag. Een paar dagen later krijgt CDA-minister van Justitie Van Agt het in de Eerste Kamer aan de stok met D66, PvdA, PPR, CPN en VVD. Deze partijen eisen stopzetting van het in hun ogen verscherpte beleid tegen het vertonen van pornofilms.
Aanstootgevend
Ook de bioscoopbond laat er geen gras over groeien en spant een proefproces aan, door in een Amsterdamse bioscoop de film bewust te vertonen en in beslag te laten nemen. Ondertussen eist officier van justitie mr. C. Ficq uit Maastricht 5000 gulden van het Royaltheater voor het vertonen van ”Deep Throat”. Zijn kritiek op de film is niet mals: „Het bevat een opeenstapeling van erotisch geladen scènes van aanstootgevende verrichtingen, die met onnodige gedetailleerdheid en zonder zinvolle functie ongeveer de hele film vullen en het karakter ervan bepalen.”
De dagvaarding spreekt klare taal: „Mannen en vrouwen die op (veelal) uitdagende, brutale, wellustige, ontuchtige en/of schaamteloze wijze geslachtsverkeer met elkaar hadden, kennelijk als doel om op schaamteloze wijze de seksuele zinnelijkheid op te wekken of te prikkelen en in ieder geval aanstotelijk voor de eerbaarheid.”
Volgens mr. Ficq is het onaanvaardbaar dat dergelijke films in bioscopen te zien zijn. „De wijze waarop in deze film datgene wat in de intimiteit tussen een man en een vrouw een moment is van liefdevolle overgave aan en beleving van elkaar, wordt verloederd ten behoeve van de commercie, is beschamend voor de menselijke waardigheid en vormt een schending van de seksuele integriteit, zoals die door ieder normaal mens wordt beleefd.”
De uitspraak van de rechtbank komt snel: de bioscoop krijgt een boete van 5000 gulden en mag de film niet meer vertonen, ondanks dat in andere steden dat nog wel gebeurt. Mr. Ficq wint op alle fronten.
Vrijspraak
De Amsterdamse rechter gaat anders te werk. De rechter wil eerst onderzoek doen naar de vraag of de afbeeldingen van seksuele handelingen in de film door een „voor het Nederlandse volk representatief te achten meerderheid als strijdig met de eerbaarheid worden ervaren.” Dit onderzoek loopt op niets uit en de rechter besluit de eigenaar van de bioscoop vrij te spreken, omdat er onvoldoende aanwijzingen zouden zijn dat een belangrijk deel van de bevolking door de film is gekwetst.
Procureur-generaal mr. J. H. Bergsma probeert het tij nog te keren in hoger beroep: „Het Nederlandse volk bestaat voor het grootste deel uit brave huisvaders en -moeders, die brave kinderen voortbrengen. Ik denk dat deze meerderheid zich afkeert van een film als ”Deep Throat”.” Bergsma verliest het hoger beroep. De film is volgens het gerechtshof niet aanstotelijk voor de eerbaarheid. De Hoge Raad oordeelt uiteindelijk dat „bij vertoning in een bioscoop er geen sprake is van onverhoedse confrontatie en zolang de film niet voor minderjarigen toegankelijk is, vertoning ervan buiten het bereik van het Wetboek van Strafracht valt.”
Anno 2008 wordt de film de huiskamer ingebracht. Door een jongerenzender.