Binnenland

„Geen Bijbelverhaal voor slapengaan”

TILBURG - We kunnen in kinderboeken niet louter vragen oproepen zonder een enkel antwoord te geven. Met die stelling liet jeugdboekenschrijver Kolet Janssen zich woensdag kritisch uit over moderne jeugdliteratuur die het tegenwoordig het liefst bij het stellen van vragen houdt. „We zijn bang kinderen te indoctrineren. Terwijl dat in de reclamewereld volop gebeurt.”

Van onze verslaggever
24 January 2008 08:35Gewijzigd op 14 November 2020 05:29

„Kinderen hebben recht op eerlijke antwoorden. Die hoeven overigens niet altijd absoluut te zijn”, stelde Janssen gisteren tijdens het jaarlijkse symposium over jeugdliteratuur aan de Universiteit van Tilburg, dat deze keer levensbeschouwing en filosofie als thema had.In diverse workshops was er onder meer aandacht voor interculturele levensbeschouwelijke kwesties en filosoferen met kinderen. Prentenboekmaker Annemarie van Haeringen vertelde over het illustreren van Bijbelverhalen voor jonge kinderen. Filosoof Bas Haring hield een afsluitende lezing.

De rooms-katholieke Janssen -die zowel jeugdfictie en informatieve boeken over religie als Bijbelse verhalen op haar naam heeft staan- schonk in haar lezing ook aandacht aan kinderbijbels. De auteur van een kinderbijbel moet „moeilijke vragen en pijnpunten” die naar voren komen „niet wegmoffelen.” Ook moet hij voorkomen dat alleen de bekendste Bijbelverhalen aan bod komen, vindt Janssen. Zijzelf bewerkte zelfs de brief van Paulus aan de Korinthiërs voor kinderen.

De taal in kinderbijbels moet wat Janssen betreft zo gewoon mogelijk zijn. Dus de ”goede Samaritaan” in plaats van ”de barmhartige”. „Vroeg of laat komen de kinderen -hoop ik- wel een barmhartige Samaritaan tegen; de mijne mag dus best een goede zijn.”

Met deze opvatting ging Janssen in tegen de stellingname van ds. Nico ter Linden. Hij weigert in zijn navertellingen van Bijbelverhalen elk verouderd woord aan te passen. „Moet ik in navolging van de verplatting van de Nieuwe Bijbelvertaling ”wenen” vervangen door ”huilen”? ”Het geschiedde” door ”het gebeurde”? Moet het klassieke ”aangezicht” worden bijgezet?”

De vrijzinnige predikant legde in zijn lezing de nadruk op het verschil tussen beeldtaal of verhaaltaal en ”gewone” taal. De Bijbel is volgens hem in verhaaltaal geschreven: met beelden wil de Bijbeltekst een verhaal vertellen. Daarvoor hoeft het beeldverhaal niet waar gebeurd te zijn, aldus Ter Linden.

Een verhaal in verhaaltaal hoeft niet waar gebeurd te zijn, poneerde de predikant. „Dat zegt niet dat het verhaal niet wáár is.” Met een voorbeeld licht hij zijn standpunt toe. „Mijn ene buurvrouw is een heks, mijn andere buurvrouw een brandnetel. Het is niet letterlijk waar, maar het is wel waar dat wij niet leuk wonen.”

Voor de beelden in de Bijbel is een gids vereist, stelde de predikant. „Net zoals in een museum vol oude voorwerpen.” Zijn verhalen willen fungeren als leidsman. „Ik hoop dat de boeken een kinderlijke onbevangenheid zullen teweegbrengen waarin het geloof van vroeger herwonnen wordt, maar dan wel op een ander niveau.”

De meermaals bekroonde kinderboekenschrijver Guus Kuijer vroeg zich af hoe het mogelijk is dat hij, opgegroeid in een strenggodsdienstig gezin, als klein kind nooit religieuze personen heeft nagespeeld. „Speelde ik buiten, dan verdween heel die vrome wereld. We waren cowboy of filmster, nooit Jezus of Mozes.” Volgens de auteur -die in zijn boeken meer dan eens het orthodoxe christendom op de hak neemt- zou er ten eerste iets ernstig mis zijn als kinderen „zelfs bij afwezigheid van volwassenen” aan God zouden denken. Daarnaast biedt de Bijbel „blijkbaar geen aantrekkelijke helden”, meent Kuijer, die zijn betoog aangreep om stevig ten strijde te trekken tegen alle gelovigen die de Bijbel als Gods Woord beschouwen.

De rooms-katholieke Kolet Janssen toonde zich gisteren Bijbelgetrouwer dan Kuijer. Alleen bij het bekende verhaaltje voor het slapen gaan zette de Vlaamse vraagtekens. „De Bijbelverhalen zijn niet bedoeld om ons in slaap te sussen, maar juist om ons wakker te schudden.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer