Blix praat met Iraakse delegatie
Delegaties van de Verenigde Naties en Irak zijn maandag in Wenen begonnen aan besprekingen over hervatting van de wapeninspecties in Irak.
Het hoofd van de VN-wapeninspecteurs, Hans Blix, zei dat is benadrukt dat de inspecteurs volledige bewegingsvrijheid dienen te krijgen en ook de paleizen van president Saddam Hussein moeten kunnen inspecteren.
Blix heeft aan VN-zijde de leiding van de besprekingen, die plaatsvinden op het VN-atoombureau IAEA. De besprekingen zullen een eerste indicatie geven van Saddams bereidwilligheid om de inspecteurs daadwerkelijk onbelemmerd hun werk te laten doen.
Mohamed El-Baradei, directeur-generaal van het IAEA, verklaarde na afloop van de eerste dag dat de besprekingen in „zakelijke sfeer” waren verlopen en dat de Irakezen zich „positief” hadden opgesteld, „met het verlangen een overeenkomst te sluiten.”
Er wordt gesproken over waar in Irak het wapeninspectieteam gestationeerd zal zijn, hoe te werk zal worden gegaan, welke plekken geïnspecteerd zullen worden en over praktische zaken als landingsrechten van de vliegtuigen en visa. Hoewel de VN-Veiligheidsraad nog definitieve goedkeuring moet geven aan de missie, hoopt het inspectieteam rond half oktober aan de slag te kunnen.
De Verenigde Staten zouden bereid zijn twee aparte resoluties inzake Irak en de wapeninspecties te accepteren om een Frans veto in de Veiligheidsraad te voorkomen, zo gaf een hoge Amerikaanse functionaris maandag toe.
„Wij praten inmiddels over twee resoluties. Eén zeer krachtige, gevolgd door een andere”, aldus de door het Franse persbureau AFP opgevoerde bron. Een andere politiek ingewijde sprak eveneens over meerdere resoluties. Zowel de Amerikanen als de Britten zouden daarmee Frankrijk te vriend willen houden.
Parijs toont zich al langer een voorstander van twee resoluties. In de eerste moet de medewerking van Irak geregeld worden. Geeft Bagdad geen gehoor aan die resolutie, dan volgt een tweede waarin met geweld wordt gedreigd. Washington en Londen hadden zich eerder op het standpunt gesteld dat er slechts één resolutie moet komen, waarin ook meteen met militaire actie wordt gedreigd.
Ook Londen lijkt echter op zijn schreden te zijn teruggekomen. Zondagavond verklaarde premier Blair voor de BBC mogelijk de weg van twee resoluties te zullen steunen.
Het congres van de Britse Labour-partij heeft maandag na een geëmotioneerd debat zijn vertrouwen uitgesproken in het Irak-beleid van premier Tony Blair. De afgevaardigden in de badplaats Blackpool aanvaardden bij handopsteken een motie waarin het gebruik van geweld tegen Saddam Hussein wordt goedgekeurd, als alle andere middelen om hem zijn massavernietigingswapens te ontnemen hebben gefaald en mits er een mandaat is van de Verenigde Naties.
Een motie die geweld afwees en stelde dat er weinig bewijs is voor de bewering dat Irak massavernietigingswapens bezit, werd door het Labour-congres met 60 tegen 40 procent verworpen.
Intussen hebben Rusland en China maandag hun standpunt herhaald dat een nieuw VN-besluit om de aanwezigheid van massavernietigingswapens in Irak te controleren, niet nodig is.
De Russische minister van Buitenlandse Zaken, Igor Ivanov, en zijn Chinese ambtgenoot Tang Jiaxuan voerden maandag telefonisch overleg over de situatie met betrekking tot Irak. Beiden waren het erover eens dat de belangrijkste eerste stap moet zijn dat de VN-wapeninspecties op korte termijn worden hervat, aldus Tang tegen het Chinese staatspersbureau Xinhua. Ivanov verklaarde tegenover de Chinese minister dat Rusland bij het standpunt blijft dat het conflict met Irak kan worden opgelost op basis van bestaande resoluties van de VN-Veiligheidsraad.
De Verenigde Staten hebben Irak de grondstof voor zijn biologische wapenarsenaal zelf geleverd. Dat blijkt uit stukken uit het begin van de jaren negentig van de Amerikaanse regering en het centrum voor ziektebeheersing en -preventie (CDC) in Washington, die in verband met de actuele discussie over Irak opnieuw tegen het licht zijn gehouden.
Volgens de documenten stuurden het CDC en een onderneming, American Type Culture Collection, monsters van ziekteverwekkers naar Irak, waaronder miltvuurbacillen, het West-Nijlvirus en bacteriën die de dodelijke botulinetoxine produceren.
De monsters werden verstuurd naar instellingen in Irak waarvan VN-inspecteurs later vaststelden dat ze onderdeel waren van het Iraakse biowapenprogramma.
De zendingen dateerden van de jaren tachtig, toen de VS Irak steunden in zijn oorlog tegen Iran. De export van de monsters was toentertijd legaal. Irak had om de ziekteverwekkers gevraagd om er medisch onderzoek mee te bedrijven.