Strijd tussen Hamas en Fatah weer opgelaaid
GAZA-STAD - De interne Palestijnse strijd tussen de radicale Hamas en de meer gematigde Fatahbeweging is na twee rustige maanden weer opgelaaid in de Gazastrook. De Israëlische luchtmacht doodde vannacht bij een raketaanval zes Palestijnse strijders, waaronder vier leden van de militaire tak van Hamas.
Door de aanval vannacht in Gaza-stad raakten ook drie burgers gewond, maakten Palestijnse medici bekend.Dinsdag trad Hamas met geweld op tegen leden van Fatah. Tientallen van hen werden opgepakt en publieke bijeenkomsten werden verboden. Maandag leidde de viering van het 43-jarig bestaan van Fatah tot bloedige confrontaties tussen aanhangers van Fatah en Hamas. In totaal vielen in twee dagen acht doden en zestig gewonden.
De Palestijnse president, Fatahleider Mahmud Abbas, sloeg maandag juist een verzoenende toon aan tegen Hamas. Het is tijd om in de onderlinge betrekkingen een nieuwe bladzijde open te slaan, zei hij bij een viering in Ramallah. De machtsstrijd tussen de Fatahpartij en Hamas leidde in juni tot een splitsing van de Palestijnse gebieden, waardoor Abbas het op de Westoever voor het zeggen heeft en Hamas in de Gazastrook.
Het geweld dreigt roet in het eten te gooien voor een bezoek van de Amerikaanse president George Bush aan het gebied, dat voor volgende week op de agenda staat. Bush zegt met zijn bezoek Israël en de Palestijnen dichter bij elkaar te willen brengen.
Nadat Hamas deze zomer de macht in de Gazastrook had overgenomen, verwijderde Abbas alle politici van Hamas uit de regering en vormde een eigen, pro-westerse regering op de Westoever. Abbas heeft sindsdien toenadering gezocht tot Israël en heeft op een vredesconferentie in de Verenigde Staten overleg gehad met de Israëlische premier Ehud Olmert en vertegenwoordigers van andere landen in de regio.
De Palestijnen hebben tijdens de onderhandelingen ingezet op een eigen staat die de Westoever, de Gazastrook en Oost-Jeruzalem beslaat. Olmert heeft zich, tot grote ergernis van velen binnen zijn eigen regeringscoalitie, bereid getoond een groot deel van de Westoever en Oost-Jeruzalem af te staan. Israël trok zich in 2005 al terug uit de Gazastrook.
Struikelblok in de onderhandelingen is dat Israël tegen de afspraken in woningen blijft bouwen op delen van de Westoever. In een dinsdag gepubliceerd interview in de krant The Jerusalem Post zei Olmert dat Israël enkele nederzettingen op de Westoever wil behouden, en dat het daarvoor de steun van de VS heeft. Als voorbeeld noemde hij de grote nederzetting Maaleh Adumium, even buiten Jeruzalem. De Palestijnen zijn echter van mening dat Israël alle bouwactiviteiten op de Westoever en in Oost-Jeruzalem hangende het overleg dient op te schorten.
Van Palestijnse zijde werd dinsdag fel gereageerd op een uitspraak van de Israëlische minister van Defensie, Ehud Barak, die zei dat Israël op enkele geïsoleerde gevallen na niet van plan is de wegblokkades op de Westoever te verwijderen. Volgens Barak zijn de blokkades een effectief middel gebleken om aanvallen op Israëlische doelwitten door Palestijnse terroristen af te wenden. De blokkades zijn de Palestijnen een doorn in het oog, omdat zij volgens hen het gebied in zijn economische ontwikkeling belemmeren.
De verdeeldheid onder de Palestijnen, die met de gebeurtenissen in de Gazastrook de afgelopen dagen weer werd onderstreept, draagt ook niet bij aan een spoedige oplossing voor de regio. Abbas heeft in de Gazastrook geen gezag en Hamas ziet niets in het huidige vredesoverleg.
De ruim 3000 Palestijnse bedevaartgangers die zijn gestrand in Egypte, dreigen met een hongerstaking. Dat heeft een van hen, tevens een vooraanstaand lid van de Palestijnse verzetsbeweging Hamas, dinsdag gezegd. De gestrande Palestijnen eisen terugkeer naar de Gazastrook via een andere grensovergang dan Aouja, die door het Israëlische leger wordt beheerst, uit vrees voor arrestatie.
Hamaslid Ayman Taha uitte het dreigement nadat maandag in opvangkampen voor de Palestijnen in het noorden van de Sina een oproer was uitgebroken. Matrassen gingen in vlammen op en ruiten sneuvelden. Taha zei dat Egyptische regeringsvertegenwoordigers hem hebben toegezegd de grensovergang Rafah tussen Egypte en de Gazastrook open te stellen, maar Egypte weigerde commentaar.
De Palestijnen kwamen zaterdag per schip vanuit Saudi-Arabië aan in de havenstad Nuweiba, in het zuiden van de Sina. Zij wilden naar Rafah doorreizen om naar Gaza te kunnen terugkeren. Egypte weigerde heropening van Rafah, aangezien de grensovergang gesloten is om wapensmokkel te voorkomen. Israël is bang dat de pelgrims zullen proberen geld of wapens te smokkelen voor Hamas. Het conflict is in wezen het gevolg van het beleid van Egypte, Israël en de Palestijnse Autoriteit om de militante Hamas in de Gazastrook in het isolement te dringen.
De meeste bedevaartgangers zijn gewone Palestijnse burgers, maar onder hen bevinden zich vooraanstaande personen zoals Taha en Khalil al-Haya. De Egyptische regering bracht zondag ongeveer duizend pelgrims met bussen over naar elf kampen in de stad El-Arish in het noorden van de Sina.
De sfeer in de kampen is grimmig. „Hoe kunnen wij onszelf aan de Israëliërs uitleveren”, zei de 32-jarige Mohammed Darwish, een ambtenaar. „Onze eis is legitiem en zij kunnen ons fouilleren als zij bezorgd zijn.”