In een land waarin denkers als Jean-Paul Sartre en Simone de Beauvoir met een sigaret in de hand hun bewonderaars ontvingen in cafés, voelt het als het einde van een tijdperk. „De Franse cultuur die wordt geassocieerd met roken, is iets van de 20e eeuw, maar we zullen de ervaring niet vergeten”, zegt ex-roker Lisa Zane. Ze is een in Chicago geboren zangeres die in Parijs woont. „Roken lijkt nu te gek voor woorden. We moeten ons aanpassen.”Een op de twee regelmatige rokers overlijdt als gevolg van zijn verslaving. Aan meeroken overlijden jaarlijks 5000 niet-rokers, stelt het Franse ministerie van Gezondheidszorg. Een kwart van de 60 miljoen Fransen rookt.

Veel horeca-uitbaters vrezen verlies aan inkomsten. Bij de ochtendkoffie, op de dansvloer en na de maaltijd wordt immers veel gerookt. „Er zal zeker sprake zijn van een dalende omzet. De tabaksbar is onderdeel van de Franse traditie”, zegt Christophe Mgo, eigenaar van de bar Le Marigny in Parijs. „Zij (de klanten, red.) die roken blijven nu zeker korter en ze zullen slechts één biertje of kopje koffie drinken, geen twee.”

Een landelijke vereniging van disco-eigenaren verwacht op de korte termijn een daling van inkomsten van 5 tot 8 procent en heeft de regering aangespoord om de politie op te dragen „begrip” te tonen bij het controleren van het verbod. Tienduizend demonstranten, vooral tabaksverkopers, hielden vorige maand een protestmars door Parijs. Tevergeefs poogden ze de regering ervan te overtuigen het nieuwe rookverbod te versoepelen.

Voor degenen die blijven roken, zal de bitterheid over de nieuwe beperking van hun vrijheid slechts langzaam vervagen. „Fantastisch idee”, zegt roker Daniel Marierouyer sarcastisch. „Ik geniet wanneer dingen ons worden opgelegd. Doe je veiligheidsriem om, rook niet, je moet gezond leven, je bent te dik.”

Roken op de werkvloer en vliegvelden en in scholen, treinen, ziekenhuizen en andere openbare gelegenheden is straks verboden. De Fransen mogen in het nieuwe jaar alleen nog binnenshuis rookwaar opsteken en in hotelkamers en afgesloten rookruimtes in de horeca. De politie heeft laten weten het nieuwe verbod pas op 2 januari af te dwingen. Rokers hebben één dag respijt gekregen.