De 26-jarige studentenleider, zoon van een communistische voorman en tot voor kort lid van de marxistisch-leninistische Rode Vlagpartij, ziet absoluut geen heil in de aanpak van president Chavez. „De voorgestelde grondwetswijzigingen dragen in niets bij tot het verzachten van het sociale leed in ons land. President Chavez wil louter zijn machtsmonopolie legitimeren en andersdenkenden de mond snoeren”, zo vindt Gonzalez.De studentenbeweging heeft de plaats ingenomen van de zwaar ontmoedigde oppositiepartijen, die niet langer in staat zijn om een vuist te maken tegen de regering. „Het lag niet in onze bedoeling om leiding te geven aan de campagne tegen de grondwetsherziening. Wel proberen wij als studenten de gevoelens te vertolken van het groeiend aantal kiezers dat zich niet langer vertegenwoordigd voelt door de bestaande partijen”, aldus de studentenleider.

Het is onrustig op de universiteiten van Venezuela sinds de regering in juni de zendmachtiging introk van het televisienetwerk RCTV, dat gold als het laatste bolwerk van onafhankelijke, en soms Chavez-onvriendelijke, berichtgeving. De aanvankelijk timide protesten die op dit besluit volgden, groeiden uit tot een volwaardige massabeweging voor vrijheid en democratie.

Ongeacht de uitslag zal het referendum van zondag een mijlpaal blijken voor Venezuela. Wanneer het ”no” zegeviert, zoals verschillende opiniepeilingen voorspellen, zal het president Chavez niet makkelijk vallen om de macht te handhaven. Het Venezolaanse staatshoofd is geen man van halve maatregelen en heeft de volksraadpleging verheven tot een stem voor of tegen zijn regering. Mocht president Chavez tegen de verwachting in winnen, dan zal Venezuela niet gemakkelijk van hem afkomen.

De regering-Chavez wil 69 van de 530 grondwetsartikelen wijzigen. De veranderingen moeten het onder meer mogelijk maken dat een president zich een onbeperkt aantal keren herkiesbaar kan stellen en zonder toezichthoudende instanties het gezag kan voeren over de centrale bank van het land. Verder gunt de voorgestelde grondwet het staatshoofd vergaande bevoegdheden om onwelgevallige media het zwijgen op te leggen en in te grijpen bij lagere overheden wanneer deze het werk van federale instanties dwarsbomen.

Hoewel Chavez sinds 1998 meer dan twaalf verkiezingen en referenda won zonder daarbij een beroep te hoeven doen op fraude, heeft Venezuela ditmaal geen buitenlandse waarnemers uitgenodigd om de stemming te volgen. Gesjoemel met de stembussen is ook dit keer onwaarschijnlijk. Het gevaar is eerder dat president Chavez, in het geval dat het referendum verkeerd voor hem uitpakt, de oppositie van fraude zal beschuldigen. „Het is niet ondenkbaar dat de regering in dat geval de stemming ongeldig zal laten verklaren door de nationale kiesraad, die inmiddels is gevuld met vriendjes van de regering”, aldus gouverneur Ramon Martinez (58) van Sucre, een deelstaat ten oosten van Caracas.

Martinez gold tot voor kort als een van Chavez’ meest loyale volgelingen. „Ik kan de president evenwel niet langer steunen nu hij duidelijk uit is op het vestigen van een dictatoriaal regime dat zijn inspiratie moet ontlenen aan Cuba en zijn communistische heilstaat. Venezuela en de Venezolanen zijn hierbij niet gebaat. Dit land heeft dankzij de hoge olieprijs een unieke kans om zich te ontworstelen aan armoede en onderontwikkeling.”

„President Chavez hecht echter meer belang aan het handhaven van zijn eigen populariteit dan aan het oplossen van ’s lands problemen”, zo vindt de gouverneur, die vooral bezwaar maakt tegen de tientallen miljarden dollars die de regering-Chavez in Zuid-Amerika en elders weggeeft in een poging vrienden te kopen.

Volgens Ramirez komt de grondwetswijziging neer op „een staatsgreep” die het land tot paria van de internationale gemeenschap zal maken. „Ik deel met president Chavez de visie van een op socialistische leest geschoeide staat, maar geloof niet dat wij daaraan onze vrijheden moeten opofferen.”

De 24-jarige Darleny Cordoba toont weinig belangstelling voor de politieke discussie. „Dat gewauwel interesseert mij domweg niet. Ik stem voor Chavez omdat mijn leven nu een stuk beter is dan voorheen. Het is mij te doen om concrete resultaten en onze president is daar erg goed in”, zo weet Darleny, die samen met een paar vriendinnen enkele maanden terug een subsidie van niet minder dan 8000 euro ontving als startkapitaal voor het opzetten van een restaurant.

Honderdduizenden, zo niet miljoenen Venezolanen hebben, net als Darleny, persoonlijk geprofiteerd van Chavez’ gulheid met overheidsgelden. De president is bepaald niet te beroerd om de miljarden aan extra olie-inkomsten te delen met zijn volgelingen.

„President Chavez koopt zijn vrienden in zowel binnen- als buitenland. Van zijn charme moet hij het inderdaad niet hebben. Probleem is alleen dat hij de schatkist plundert om zijn ego te strelen en het ten ene male ontbreekt aan een beleid dat welvaart verzekert in de toekomst wanneer de olie of op is, of weer in prijs is gedaald”, zo stelt gouverneur Ramirez, die voorspelt dat de Venezolanen zich uiteindelijk zondag niet zullen laten ringeloren.