Reddingswerkers van het ministerie hebben al de levenloze lichamen van zeker 65 kompels gevonden, na de gasexplosie van zondag. Gembovitsj vreest dat ze nog veel meer omgekomen mijnwerkers zullen vinden in de slecht geventileerde mijn. „Ze zoeken nog steeds naar tientallen mensen”, verzucht hij. „Die mensen zijn nog steeds ergens in de mijn. Misschien zijn ze dood, misschien leven ze nog…”Het ministerie wordt overspoeld door telefoontjes van nabestaanden die nog altijd in een wonder geloven. Gembovitsj kan hen weinig hoop geven. „Er zaten bijna 500 mensen in de mijn maar de meesten hebben ze nu levend boven de grond gehaald.” Over de anderen zwijgt hij liever. „Hun lot is onbekend.” Talrijke overlevenden worden in ziekenhuizen behandeld wegens brandwonden.

Het ministerie van Noodsituaties werd in het verleden bekritiseerd omdat het bij rampen niet snel of inefficiënt zou werken. Daarin is volgens Gembovitsj verbetering gekomen. „Ik denk dat we het nu goed onder controle hebben.” Het helpt dat premier Viktor Janoekovitsj afkomstig is uit de kolenregio, ongeveer 640 kilometer ten zuidoosten van de hoofdstad Kiev.

Hij neemt persoonlijk poolshoogte op de plek van de ramp. De premier heeft „steun” toegezegd aan families van nabestaanden, maar details ontbreken nog. „Dit incident heeft opnieuw aangegeven dat een mens machteloos is tegen de krachten van de natuur.” Zijn politieke aartsrivaal, president Viktor Joesjtsjenko, ziet dat anders. Hij verwijt het kabinet te weinig te doen om de veiligheid in de mijnbouw te verbeteren. Joesjtsjenko vindt dat een officiële onderzoekscommissie moet vaststellen wie er schuld heeft aan het ongeluk.

„Wat ze nu zeggen, is dat de explosie in de mijn het gevolg was van een explosie met methaangas gemengd met zuurstof”, meldt Gembovitsj. „Maar we moeten het onderzoek afwachten.” Het is niet gemakkelijk de oorzaken te vinden van een explosie op 1000 meter diepte.

Bovendien richten de werkzaamheden zich nog steeds op het vinden van mensen. „Ik geloof niet dat het winterse weer ons parten speelt, maar ik geef toe dat ik geen mijnwerker ben”, zegt de coördinator van het ministerie.

Radeloze families vragen zich af waarom de autoriteiten de mijn niet veiliger hebben gemaakt of gesloten. „Het is niet aan mij om daarover te oordelen”, aldus Gembovitsj met sombere stem. Geld lijkt een belangrijke reden te zijn. Ongeveer 10.000 mensen produceren dagelijks 10.000 ton steenkool bij de Zasjadkomijn. Hoelang nog is nu de vraag. „Er zijn natuurlijk ontzettend veel mensen omgekomen. Het is echt een enorme ramp voor Oekraïne”, merkt Gembovitsj op.

Toch komt de tragedie in Donetsk niet als een verassing. Sinds 1999 kwamen zeker 140 mijnwerkers om het leven als gevolg van diverse incidenten. Onder de ernstigste ongelukken was een gaslek, september vorig jaar, waarbij dertien doden vielen. Twee explosies in 1999 en 2001 eisten respectievelijk 50 en 55 levens. Zaterdag nog kwam er een mijnwerker om in de Leninmijn, ook in de Donetskregio, omdat een deel van een tunnel in elkaar stortte, meldt het Russische persbureau Interfax.

Elders in het land is de situatie niet beter. Experts zeggen dat sinds de val van de Sovjet-Unie in 1991 ruim 4700 mijnwerkers in Oekraïne zijn omgekomen, drie doden per miljoen ton gewonnen steenkool. De mijnen, die dikwijls moderne apparatuur missen, zijn daarmee de gevaarlijkste ter wereld.