Strenge winters zijn de laatste jaren zeldzaam in Nederland. De huidige jeugd kent verhalen over wekenlange vorst en ijspret alleen uit boeken of verhalen van ouders of grootouders. Samen met collega’s van Meteo Consult in Wageningen besloot Van den Born (39) daarom een boek te schrijven over winters van vroeger.In het boek ”Winters van toen” beschrijven de weermannen de veertien strengste winters van de vorige eeuw. Aspecten als kleding, kachels en brandstof komen daarbij aan de orde. Aart Vierhout uit Nunspeet schreef verhalen over schaatstochten over het IJsselmeer en het Veluwemeer tijdens de winters van 1979 en 1997. De verhalen zijn geïllustreerd met talloze winterfoto’s.

De auteurs maakten gebruik van het archief van Meteo Consult en hielden diverse vraaggesprekken. Van den Born: „Ik heb mijn eigen oma over de winter van 1929 geïnterviewd.” Ook deed het drietal op internet een oproep om winterherinneringen door te geven.

De winter van 1979, de vier na koudste van de eeuw, staat de Meteo Consultmedewerker nog vers in het geheugen. „Ik was tien jaar en lag na een val van een pony in het ziekenhuis. Op de dag dat ik naar huis mocht, begon het te sneeuwen en te vriezen. Daar baalde ik erg van, want ik moest twee weken binnen blijven. Gelukkig bleef het winters tot half maart. Waar ik het meest van heb genoten, zijn de sneeuwduinen. Die had ik nog nooit gezien.”

Winter betekende in het verleden niet alleen pret, maar veroorzaakte ook veel overlast, concludeert de Wageningse weerman. „Veel mensen herinneren zich de extreme kou. Vaak werd er maar in één kamer gestookt; op slaapkamers vroor het. Als je wakker werd, lag er een dikke laag rijp op de dekens. Door kou en gladheid liep het verkeer vast. Dat zorgde voor brandstofgebrek en voedseltekort. Het verhaal gaat dat mensen in 1942 vochten om een paar stukjes vlees.”

Ondanks de minder fijne ervaringen leven er volgens Van den Born bij veel mensen goede herinneringen aan de winters van vroeger. „Het strijden tegen een gezamenlijke vijand zorgde voor een grote saamhorigheid. Dat gebeurt niet zo vaak meer in de huidige tijd, waarin we veel dingen alleen doen.”

Tegenwoordig worden burgers door de toenemende welvaart en betere techniek steeds minder geconfronteerd met gladheid, kou, bevroren waterleidingen en moeilijk startende auto’s. Door isolatie en centrale verwarming in huis blijft de overlast beperkt. „Hierdoor is onze winterbeleving veel minder intens dan in het verleden. Ook zijn we minder weerbaar”, aldus de weerkenner.

Strenge winters worden steeds zeldzamer, voorspelt Van den Born. „Door de klimaatsverandering wordt Nederland steeds warmer. Het duurt steeds langer voor de winter doorzet. De tijd dat we met vrachtwagens over het ijs reden, komt niet meer terug. Dat is zeker.”

Krijgen we dit jaar een strenge winter? „Daar kan ik niks van zeggen. We zitten qua maanstand in een gunstig jaar, dus het is niet uitgesloten.”