Na 30 maart verdwijnen de grenscontroles ook op vliegvelden bij vluchten vanuit veel EU-landen. De ministers van Justitie van de 27 EU-landen nemen daartoe komende donderdag in Brussel conclusies aan, vooruitlopend op een stemming eind november in het Europees Parlement.De afschaffing van de grenscontroles is een prestigezaak voor de Oost-Europese landen. Ze traden in mei 2004 toe tot de EU. Door de afschaffing voelen ze zich ook echt lid van de Unie.

De zogeheten Schengenzone zonder grenscontroles telt momenteel vijftien landen. Het zijn de West-Europese landen (behalve Groot-Brittannië, Ierland en Zwitserland) en de niet-EU-landen Noorwegen en IJsland.

De Europese Commissie vindt dat de acht Oost-Europese landen en Malta voldoende gereed zijn voor de overgang. Voorwaarde voor het verdwijnen van grenscontroles is dat de politie er technisch nauw kan samenwerken met diensten in andere deelnemende landen. De landen wisselen onderling politiegegevens uit om burgers toch te kunnen controleren.

Minister Hirsch Ballin (Justitie) heeft steeds als voorwaarde gesteld dat de nieuwe landen aan alle voorwaarden moeten voldoen voordat de binnengrenzen open kunnen. „Nederland is, net als alle andere lidstaten, verheugd met de positieve evaluaties”, schreef de minister onlangs aan de Tweede Kamer. „Nederland kan dan ook instemmen met de ontwerp-Raadsconclusies.”

EU-land Cyprus doet nog niet mee, omdat het technisch niet klaar is voor de gegevensuitwisseling.