Duitse ziel in beroering: snelheidslimiet ter discussie
BERLIJN - Een reductie van 3 miljoen ton CO2 lijkt aanzienlijk. Als het onbeperkt gas geven op de Duitse autowegen ervoor moet sneuvelen ligt dat echter anders.
„Nee, de partijtop heeft me nog niet gefeliciteerd”, lacht Heidi Wright, verkeersspecialiste van de SPD. Erg blij zijn de Duitse sociaaldemocratische kopstukken dan ook niet met het besluit van het SPD-congres van afgelopen weekend dat de regeringspartij zich voor een snelheidslimiet van 130 kilometer op de Duitse ”Autobahn” moet gaan inzetten. Zo kan Duitsland op eenvoudige wijze een extra bijdrage aan de noodzakelijke CO2-reductie leveren, vinden de leden, die in Wright een fanatieke voorstander in de partijfractie hebben.De partijtop ziet dit een beetje anders. SPD-milieuminister Gabriel haastte zich te zeggen dat het vooral om een symbolische maatregel gaat en dat de milieu-effecten gering zijn. De SPD-fractieleider liet weten dat een partijdag vaak dingen besluit die een fractie niet in het parlement kan realiseren.
Toen bondskanselier Merkel als in een reflex na het besluit van de SPD-partijdag meldde dat „een maximumsnelheid op de autoweg er met mij niet komt”, leek het thema terug in de kast.
Maar het is met de maximumsnelheid in Duitsland zo ongeveer als met het recht op wapenbezit in de Verenigde Staten. Het is alsof de ziel van de natie wordt beroerd zodra iemand het onderwerp aankaart. De geest is uit de fles en pro en contra worden heftig bediscussieerd in kranten en op tv. En nu klimaatsverandering ook in Duitsland hoog op de politieke agenda staat, lijkt de ”freie Fahrt für freie Bürger” zijn status als burgerrecht zomaar kwijt te kunnen raken. Ondanks de bijna onaantastbare positie van de autofabrikanten, die in Duitsland een belangrijke motor van de economie vormen.
Over één ding zijn zowel voor- als tegenstanders het eens: een snelheidslimiet draagt slechts in geringe mate bij aan de CO2-reductie die Duitsland jaarlijks moet zien te bereiken. Hoeveel precies weet niemand. Schattingen baseren zich op twaalf jaar oude cijfers over gemeten rijsnelheden. Bij gebrek aan politieke interesse is destijds niet verder gemeten.
Voor de tegenstanders is het duidelijk - een snelheidslimiet is vooral automobilisten sarren. Vertegenwoordiger Dieter Wirsich van de 16 miljoen leden tellende ADAC meent dat een limiet uit milieuoogpunt en veiligheidsoverwegingen niks oplevert. De snelheid vrijgeven waar het kan en begrenzen waar het moet, luidt het motto van de ADAC. Een snelheidslimiet beschouwt Wirsich als een inperking van een persoonlijke vrijheid: „Waarom moet je de mensen wat voorschrijven als er geen aanleiding toe is?”
De geschatte 1 procent bijdrage aan de totale jaarlijkse reductieverplichting in Duitsland vindt de ADAC-man te verwaarlozen en de invoering van een maximumsnelheid noemt hij symboolpolitiek. „Bovendien”, zegt Michael Rebstock van autofabrikant BMW, „stelt het ontbreken van een snelheidslimiet in Duitsland strengere eisen aan onze auto’s, en dat geeft ons wereldwijd een belangrijk voordeel. ”German technology” is onze exporttroef.”
De openbare weg als experimenteerveld. Gas geven op de ”Autobahn” is voor hem als naar de opera gaan. „Ik doe het zelden, maar ik zou er niet van willen afzien. Dat is de pret van autorijden.” Dat plezier willen degenen die het zich kunnen veroorloven niet graag uit handen geven.
De voorstanders van een snelheidslimiet zien in het ongelimiteerd gas geven vooral een „potentieverhogend middel voor mannen”, zoals Groenenfractieleider Künast het uitdrukte, en trekken het „recht op scheuren” in twijfel. Wright is ervan overtuigd dat een maximumsnelheid tevens tot zuiniger auto’s leidt: ze hoeven immers geen 250 kilometer meer te kunnen halen. „En voor CO2-reductie is een veelvoud aan maatregelen nodig, waarvan dit er een is.”
Steun voor een snelheidslimiet komt verrassenderwijs ook uit het conservatieve kamp. De Beierse CSU-politicus en milieuexpert Göppel: „Het kost niets en levert 300 miljoen ton CO2-reductie op.”
Het thema maximumsnelheid is niet langer taboe. De jongste opiniepeilingen laten een gelijke verdeling tussen voor- en tegenstanders zien. En voor het eerst lijkt zelfs een meerderheid in het parlement mogelijk. Maar schijn bedriegt. De Groenen hebben woensdag een voorstel ingediend in het parlement voor een snelheidslimiet vanaf 1 januari, in de wetenschap dat de SPD is gebonden aan het akkoord met coalitiepartner CDU/CSU. En zolang die tegen een maximumsnelheid blijft, zullen de volksvertegenwoordigers van de SPD niet voor hun eigen programma kunnen stemmen.