De liberaal-conservatieve coalitie wil af van de alliantie met de rechtse populistische Deense Volkspartij. De anti-immigratiepartij drukt al sinds het eerste kabinet-Fogh Rasmussen een zwaar stempel op het beleid. Nergens in de EU geldt inmiddels een strikter vreemdelingenbeleid dan in Denemarken. Voor de Deense Volkspartij is dat nog niet genoeg.De liberalen en de conservatieven denken dat de sleutelrol van het antivreemdelingenpopulisme in het regeringsbeleid een schadelijk effect begint te krijgen op de reputatie van Denemarken. De internationale crisis van begin vorig jaar rond de Mohammedcartoons in een Deens dagblad heeft daaraan ook bijgedragen, gelooft een commentator van de krant Politiken. Het notoir strenge Deense beleid kwam als gevolg van die crisis wereldwijd onder de aandacht. „Voor de crisis stond Denemarken bekend als voorbeeldland, maar dat is voorbij.”

Feit is dat de liberalen en conservatieven tot dusver geen alternatief hadden voor de samenwerking met de rechtse populisten. Een coalitie met de sociaaldemocraten is namelijk uitgesloten, omdat beide partijen dit niet willen.

De onvrede over deze impasse en over de buitenproportionele invloed van de Deense Volkspartij is in de loop van dit jaar echter dusdanig gegroeid, dat in het politieke midden een nieuwe partij is ontstaan. Deze partij, de Nieuwe Alliantie, groepeert zich rond een voormalige parlementariër van de links-liberalen. Veel Denen lijken hierop te hebben gewacht.

Hoewel de nieuwe partij nauwelijks een politiek programma heeft, scoorde zij in de peilingen meteen opvallend hoog. Dat werd de afgelopen weken alleen maar beter, toen enkele andere ’uitbrekers’ en een paar bekende Denen zich bij de alliantie aansloten.

Eigenlijk heeft Nieuwe Alliantie maar één verklaarde doelstelling: de Deense Volkspartij moet buitenspel worden gezet. Uit welke combinatie een nieuwe regering moet bestaan, is voor partijleider Naser Khader van later zorg. Een nieuwe termijn voor regeringsleider Fogh Rasmussen wijst hij in ieder geval niet direct van de hand.

Khader heeft met zijn achtergrond van Palestijnse vluchteling een groot voordeel op zijn collega’s. Hij kan vrijer over de voetangels en klemmen van de integratie van de moslims spreken dan wie ook in de Deense politiek. Dat de voormalige vluchteling zich niet zonder meer afzet tegen het strenge vreemdelingenbeleid, vergroot zijn aantrekkingskracht voor het kiezerskorps. Khader wil namelijk niet dat het vreemdelingenbeleid volledig op de schop gaat. „Maar op een aantal punten gaat het wel te ver en we moeten kijken hoe dat kan worden bijgesteld”, is zijn boodschap.

De officiële reden voor de vervroegde verkiezing blijft natuurlijk ook staan. De coalitie mikt op een kwaliteitsverbetering van de voorzieningen in de verzorgingsstaat en op een bescheiden belastingverlichting. De oppositie meent dat de belastingverlaging juist ten koste gaat van de welzijnsvoorzieningen.

Heikele zaak is ook de ratificatie van de nieuwe Europese grondwet. Liberalen en conservatieven willen, in tegenstelling tot de sociaaldemocraten, koste wat kost geen referendum, in het besef dat nog een ”nee” het einde zou kunnen betekenen van het nu al wankele Deense EU-lidmaatschap.

De verkiezingen zijn op 15 november.