De delegatie van internationale beroemdheden, in de woorden van Tutu een gezelschap ”dorpsoudsten”, probeert haar invloed aan te wenden op een cruciaal tijdstip: in Libië beginnen binnenkort vredesbesprekingen en in de regio zelf arriveren mogelijk nog deze maand de eerste kwartiermakers voor een gezamenlijk vredeskorps van de Afrikaanse Unie en de Verenigde Naties.De missie begon in een crisissfeer, als gevolg van een aanval zaterdag op de AU-vredesmacht in de regio, waarbij aan AU-zijde ten minste tien doden vielen.

„Wij zijn hier niet als toeristen. We hopen dat wij iets kunnen doen wat verschil uitmaakt (…) en vrede tot stand kunnen brengen”, zei Nobelprijswinnaar Tutu na aankomst in El Fasher, de hoofdstad van de provincie Noord-Darfur. De delegatie telt behalve Carter, Tutu en Branson ook Graca Michel, de vrouw van de voormalige Zuid-Afrikaanse president Nelson Mandela. Verder doen verscheidene voormalige Afrikaanse bewindslieden mee.

De delegatie bezocht een basis van VN-hulpverleners die grenst aan twee kampen, Abu-Shok en Es-Sallam, waar in totaal 150.000 vluchtelingen verblijven. Eerder werd een bezoek gebracht aan de gouverneur van Noord-Darfur, Youssouf Kabir.

De Afrikaanse Unie heeft gisteren gepleit voor versnelde stationering van een gezamenlijk vredeskorps van de AU en de VN in de West-Sudanese regio Darfur. Na de aanval van zaterdag, waarbij onder anderen enkele Nigerianen en een Senegalees omkwamen, liet Nigeria weten dat het beëindiging van zijn vredesmissie in Sudan niet uitsluit. Senegal zei terugtrekking te overwegen.

Een lid van de vredes- en veiligheidsraad van de AU, Said Djinnit, zei dat de AU hoopt dat in oktober kwartiermakers van het gezamenlijke korps, dat 26.000 manschappen moet krijgen, naar Darfur kunnen worden gestuurd. Djinnit legde er overigens de nadruk op dat die hoop wordt ingegeven door de algehele verslechtering van de situatie in Darfur, niet door het incident van zaterdag.

De Nigeriaanse ambassadeur bij de AU, Obioma Oparah, probeerde de vrees weg te nemen dat het incident Afrikaanse regeringen ertoe zal brengen af te zien van deelname aan het gezamenlijke korps. Oparah zei dat zijn land vastbesloten is door te gaan op de ingeslagen weg van pacificering van het gebied.

Nigeria heeft een bataljon van achthonderd manschappen in Darfur, als onderdeel van de zevenduizend man tellende AU-macht. De huidige commandant van het AU-korps is een Nigeriaan en de Nigeriaanse regering overweegt nog een bataljon te sturen. Maandag zei evenwel een Nigeriaanse legerwoordvoerder dat de dood van de Nigerianen kan leiden tot heroverweging van de missie. De Senegalese president Abdoulaye Wade zei dat hij geen mensen naar Sudan had gestuurd „om te sneuvelen.”

James Kalilangwe, de ambassadeur van Malawi die de AU-bijeenkomst in Addis Abeba voorzat, zei dat de AU haar mandaat in Sudan dient te herzien. De AU-macht is nu slechts gemachtigd geweld te gebruiken uit zelfverdediging of ter bescherming van militaire waarnemers.

Het is het plan dat het gezamenlijke korps per 31 december de verantwoordelijkheid voor de veiligheid in Darfur zal dragen. In Darfur zijn de afgelopen vier jaar 200.000 doden gevallen en 2,5 miljoen mensen op de vlucht geslagen.

In het gebied waar de aanval werd uitgevoerd, in de omgeving van Haskanita, is het Sudanese leger al weken bezig met een offensief tegen rebellen. Daarbij zou het leger de gevreesde janjaweedmilities hebben ingezet. De AU-militairen zijn volgens de rebellen op de hand van de Sudanese autoriteiten en moesten zaterdag door het Sudanese leger worden ontzet.

Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken zei te hopen dat een vredeskorps van de Europese Unie volgende maand in Tsjaad en de Centraal Afrikaanse Republiek kan worden gestationeerd. Het korps, waarin Frankrijk een sleutelrol zal spelen, heeft een VN-mandaat. Het ministerie zei dat de aanval in Darfur, de grootste op de AU-macht sinds de stationering in 2004, de noodzaak van gezamenlijk optreden in de regio onderstreept.