De vergunning is ingetrokken omdat personeel van Blackwater in de hoofdstad Bagdad acht Iraakse burgers zou hebben doodgeschoten in de overwegend soennitische wijk Mansur.De beveiligingsfirma’s zijn van groot belang voor de Amerikaanse operaties in Irak. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, belde dan ook persoonlijk met premier Nuri al-Maliki om aan te dringen op een onderzoek. Een adviseur van de premier zei na afloop van het gesprek dat was overeengekomen dat de zaak grondig wordt onderzocht en de daders worden bestraft.

Een woordvoerder van het Iraakse ministerie van Binnenlandse Zaken, Abdul-Karim Khalaf, zei eerder dat zondag acht burgers waren gedood en dertien anderen gewond waren geraakt toen Blackwaterpersoneel het vuur had geopend.

De vergunning van Blackwater is ingetrokken en het bedrijf dient al zijn activiteiten in Irak te stoppen. Verdachten zouden worden overgeleverd aan de Iraakse justitie. Het Blackwaterpersoneel opende het vuur nadat een autobomaanslag was gepleegd op een konvooi van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken dat op weg was naar de Groene Zone in Bagdad. Een ooggetuige zei dat de explosie was gevolgd door ongeveer twintig minuten van hevige beschietingen.

De kwestie vestigt de aandacht op een uiterst omstreden aspect van de Amerikaanse militaire aanwezigheid in Irak. Er zijn in Irak tal van particuliere beveiligingsfirma’s ingezet, zonder dat de juridische context geheel duidelijk is. Volgens de Amerikanen genieten de firma’s onschendbaarheid, maar Irak betwist dat en de bevolking klaagt dat op de firma’s het militair recht noch de Iraakse wet van toepassing lijkt.

Al-Maliki haastte zich zondagavond de schietpartij -„door een buitenlandse beveiligingsfirma”- te veroordelen en sprak van „een misdaad.” Zijn minister van Binnenlandse Zaken, Jawad al-Bolani, had het over „een misdaad waarover wij niet kunnen zwijgen”. De minister gaf een interview aan het tv-station Al-Arabiya, waarin hij stelde dat de Iraakse wet en de Irakezen boven alles behoren te worden gerespecteerd. Minister van Defensie Abdul-Qair al-Obaidi zei tegenover de Iraakse televisie dat „die misdadigers” behoren te worden gestraft en dat de regering smartengeld zal eisen namens de nazaten van de slachtoffers. Regeringswoordvoerder Ali al-Dabbagh zei evenwel tegenover het tv-station Alhurra dat de firma’s in Irak niet kunnen worden vervolgd, „op grond van onschendbaarheid.”

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken weigerde commentaar. Het Pentagon zei in april dat ongeveer 129.000 man particulier veiligheidspersoneel uit verscheidene landen in Irak actief was, bijna evenveel als de gehele Amerikaanse strijdmacht uitgezonderd de recente versterkingen van 30.000 man. Ongeveer 4600 van hen zouden worden ingezet bij de bescherming van bevoorradingskonvooien en dergelijke.

Blackwater is gevestigd in North Carolina en wordt geleid door een voormalig lid van de Navy Seals, een commando-eenheid van de Amerikaanse marine. Het bedrijf heeft naar schatting duizend werknemers in Irak gestationeerd en contracten ter waarde van ten minste 800 miljoen dollar. Het bedrijf beschikt over een helikoptervloot. De Amerikaanse ambassadeur in Irak, Ryan Crocker, en andere Amerikaanse hoogwaardigheidsbekleders maken geregeld gebruik van de diensten van Blackwater.

In maart 2004 kwamen vier beveiligingsmedewerkers, allen oud-militairen, in Fallujah om het leven nadat een bevoorradingskonvooi dat zij begeleidden door opstandelingen in een hinderlaag was gelokt. Hun lichamen werden verminkt, verbrand en door de straten van de stad gesleept. Twee lichamen werden aan een brug opgehangen.

Amerikaanse militairen in Irak vallen niet onder de Iraakse wet maar onder het Amerikaanse krijgsrecht. De Amerikaanse bezettingsautoriteit vaardigde in 2004 een decreet uit op grond waarvan beveiligingsfirma’s en hun personeel niet kunnen worden vervolgd volgens Iraakse wetten of bepalingen. Tot dusver werd geen enkele particuliere beveiligingsfirma in Irak vervolgd.