Dat zei dr. R. Seldenrijk, directeur van de Nederlandse Patiënten Vereniging, zaterdag. Het hospice Kuria organiseerde ter gelegenheid van zijn 10-jarig bestaan een jubileumcongres, met als onderwerp ”Palliatieve zorg: multidisciplinaire patiëntenzorg in een netwerk”.

Seldenrijk benadrukte het belang van de patiënt. „Het perspectief voor mensen in de terminale levensfase wordt tegenwoordig weliswaar met de mond beleden en voorzichtig naar de praktijk vertaald, maar het is in Nederland nog onvoldoende tot ontwikkeling gekomen.”

Dat blijkt al uit het officiële taalgebruik. „De patiënt heet ”derde partij”, maar hij is de eerste partij: de gezondheidszorg bestaat bij de gratie van de patiënt. De hulpverlener is de tweede en de financier de derde partij.”

De palliatieve zorgverlening vervult een voorbeeldige functie als het gaat om het centraal stellen van patiënten, zei Seldenrijk. „Het relationele karakter staat in de palliatieve zorg hoog genoteerd: investeren in aandacht en betrokkenheid, het herkennen en erkennen van morele aspecten en ruimte voor zinbeleving.”

Er is nog veel te weinig bekend over het thuis sterven, betoogde hij. „De patiënt wil zo mogelijk zijn laatste levensfase thuis doorbrengen. Thuis durven sterven heeft te maken met het zich veilig voelen en weten dat er een vangnet is. De wijkverpleegkundige blijkt veelal niet te praten over de vraag of het thuis zal lukken en hoe en tot wanneer. Nodig is een pro-actieve opstelling: wat moet vandaag, morgen en overmorgen beschikbaar zijn aan vrijwilligers, nachthulp en hulpmiddelen? Dan zal het thuis sterven ook sneller en doeltreffender georganiseerd kunnen worden.”

Ook een aantal gerenommeerde buitenlandse sprekers leverde een bijdrage aan het congres. Prof. dr. J. Ellershaw, medisch directeur van het palliatieve Marie Curie-centrum in Liverpool, schetste een beeld van de manier waarop het Engelse model toepasbaar is in Nederland.

In Engeland, een van de internationale voorlopers, is de palliatieve zorg al in een vroeg stadium betrokken op de patiënt. Artsen hebben soms via een beeldscherm contact met hun patiënten. „De communicatie met de patiënt is in Engeland goed te noemen. Ook op het gebied van symptoombestrijding kan het Engelse model iets voor Nederland betekenen”, aldus Ellershaw.

De publieke belangstelling was aanzienlijk groter dan tijdens een congres vijf jaar geleden. Niet zo verwonderlijk, vinden de organisatoren, want „de beeldvorming is sterk veranderd. De palliatieve zorg was tien jaar geleden nog een ondergeschoven kindje, terwijl de begeleiding voor mensen in een terminale levensfase nu volop wordt erkend.”

Hospice Kuria is in tien jaar van een klein initiatief uitgegroeid tot een gewaardeerde zorgvoorziening. C. van Tol-Verhagen, algemeen directeur van het hospice en een van de oprichters, werd vanwege haar grote inzet geridderd tot officier in de Orde van Oranje-Nassau.