Bush kon een hele opsomming geven van resoluties van de Veiligheidsraad die Saddam Hoessein niet heeft nageleefd. Dat geldt ook voor de verplichting geen massavernietigingswapens te produceren. Volgens de jongste berichten zou Irak niet ver zijn van een eigen kernbom. Het ontbreekt alleen nog aan het benodigde uranium.

Maar er zijn meer landen in de wereld met kernwapens die niet te vertrouwen zijn. Pakistan en India bijvoorbeeld. En hoe zal Rusland zich ontwikkelen? Poetin heeft zich tot dusver gepresenteerd als een bondgenoot van het Westen, maar blijft dat zo en wat komt er na hem?

Sinds de jaren vijftig is het gevaar van een catastrofale kernoorlog reëel aanwezig. Gelukkig is de wereld tot dusver daarvoor bewaard gebleven. Juist omdat die risico’s immens waren, wisten de leiders van Oost en West dat ze uiterst behoedzaam moesten manoeuvreren. Na een allesverwoestende kernoorlog zouden er immers geen overwinnaars zijn.

Daarbij kwam dat de machthebbers in Oost en West geleid werden door tamelijk rationele ideologieën. Het ging niet om dictators die bereid waren hun land naar de ondergang te voeren in het geval hun machtspositie bedreigd werd. Hoezeer ook het communisme betiteld kon worden als een heilsleer, het was toch ook een rationele heilsleer. Die zat anders in elkaar dan het moslimfundamentalisme, dat aan de lopende band over zelfmoordcommando’s kan beschikken.

Het einde van de Koude Oorlog leverde een wezenlijke verbetering op van de mondiale veiligheidssituatie. De voortgaande verspreiding van kernwapens en andere massavernietigingswapens in de derde wereld betekent echter een groot gevaar. In de hand van dictatoren of religieuze fanatici zijn dergelijke wapens immers extra riskant.

Vormt dat voldoende basis voor een preventief optreden tegen Irak? Vanwege zijn binnenlandse politiek en zijn inval in Koeweit heeft Saddam Hoessein inderdaad een hele slechte staat van dienst. Maar er zijn meer schurken in de wereld die zich staatshoofd kunnen noemen. En wat te denken van Pakistan, waar men beducht moet zijn dat op een dag de macht overgenomen wordt door moslimextremisten, die dan ineens toegang hebben tot de Pakistaanse kernwapens.

Niets doen is riskant, maar ingrijpen ook. In militair opzicht kan Amerika Irak wel aan, al heeft zelfs een supermogendheid behoefte aan steunpunten en bondgenoten in de desbetreffende regio wanneer zij een oorlog moet voeren aan de andere kant van de wereld. Maar wat te denken van Irak en van de Arabische wereld na de val van Saddam Hoessein?

De Veiligheidsraad moet nu laten zien dat hij niet met zich laat spotten. Saddam Hoessein vormt een regelrechte bedreiging van de veiligheid. Het zou mooi zijn als er ook in de Arabische wereld steun was voor een militaire actie tegen Irak, voor het geval het regime zich van alle resoluties en dreigementen niets aantrekt.

Komt het tot een eenzijdig Amerikaans optreden, dan zijn de politieke risico’s daarvan niet gering. Op een radicalisering van de Arabisch-islamitische wereld zitten we beslist niet te wachten.

De risico’s daarvan moet men in Washington niet onderschatten. Europa, dat nu eenmaal geografisch dichter bij het Midden-Oosten ligt dan Amerika, zal daar heel duidelijk mee geconfronteerd worden.