Verhagen onder vuur om uitlating over Kosovo
BELGRADO/PRISTINA - Minister Verhagen van Buitenlandse Zaken is dinsdag onder vuur komen te liggen door opmerkingen van zijn kant over een eventuele deling van Kosovo.
De bewindsman had die optie ter sprake gebracht tijdens een bezoek aan Belgrado (Servië) en Pristina (Kosovo). Het kwam hem op harde kritiek van vooral premier Agim Ceku van Kosovo te staan.Verhagen sprak maandagavond als eerste EU-minister over de mogelijkheid van een deling van Kosovo in een Albanees en een Servisch deel, mits de partijen ermee zouden instemmen en de VN-Veiligheidsraad het in een resolutie zou bekrachtigen. Dit idee was voor de internationale gemeenschap altijd onbespreekbaar. Verhagen zei dat hij het zelf niet als zodanig voorstelt, noch voorstaat, maar door erover te spreken de partijen wil dwingen „creatief en onconventioneel” te denken. „Ze moeten uit de loopgraven om een oplossing te vinden.”
Gevolg was echter dat zijn opmerkingen dinsdag alle persconferenties in Servië en Kosovo beheersten. De Serviërs zeiden op een nette manier dat ze er absoluut tegen waren, maar premier Ceku van Kosovo was in een gezamenlijke persconferentie met Verhagen ondiplomatiek hard. „Dit is zeer schadelijk en totaal onaanvaardbaar voor ons. Waar eindigen we als we nieuwe grenzen gaan trekken in de regio. Ik nodig iedereen uit geen tijd te verdoen met spreken over een deling van Kosovo”, zei Ceku in de richting van de Nederlandse minister.
De regeringen van Servië en Kosovo staan al jaren lijnrecht tegenover elkaar. Kosovo wil volledige onafhankelijkheid, Servië wil de zuidelijke provincie onder geen beding kwijt. Vijftien maanden is er vruchteloos gepraat over een plan van VN-gezant Ahtisaari. Besprekingen in de Veiligheidsraad strandden op een blokkade van Rusland. Tot 10 december hebben de partijen nu de tijd om bij onderhandelingen in Wenen alsnog tot een vergelijk te komen.
Morgen wordt er verder gesproken in Wenen en Verhagen deed dinsdag bij zijn bezoeken aan Belgrado en Pristina verwoede pogingen de patstelling te doorbreken. Het is zeer de vraag of hij in zijn opzet geslaagd is om de partijen uit hun vastgeroeste opvattingen te lokken. Eerder lijkt het erop dat hij vanwege een onmogelijk idee bij al zijn gesprekspartners wrevel heeft gewekt.
„Een inbreuk op de Servische territoriale integriteit kunnen we nooit accepteren”, zei de Servische minister van Buitenlandse Zaken, Vuk Jeremic. De pas 32-jarige Servische bewindsman toonde zich wel optimistisch over de komende gesprekken in de Oostenrijkse hoofdstad. „Servië is bereid flexibel te zijn. We hebben natuurlijk onze punten waarover we niet willen onderhandelen, maar we willen een historisch compromis bereiken”, aldus Jeremic.