Telde het vorige parlement nog 77 afgevaardigden, sinds de grondwetswijziging van dit voorjaar zijn er in de Madsjlis 107 zetels te vergeven. Toch zullen de twee voornaamste oppositiepartijen -de Algemene Sociaaldemocratische Partij van Kazachstan (OSDP) en Ak Zhol (Helder Pad)- de grootste moeite hebben een plekje in het parlement te veroveren. De kiesdrempel is namelijk niet minder dan 7 procent.Niets staat een nieuwe overwinning van Noer Otan (Stralend Vaderland) dan ook in de weg. Bovendien mag de president sinds de jongste grondwetswijziging eveneens optreden als partijleider, zodat Nazarbajev ook in het parlement alle touwtjes strak in handen heeft. De 66-jarige Nazarbajev, die Kazachstan al sinds 1989 regeert -aanvankelijk als partijsecretaris van de Sovjetrepubliek, later als soeverein staatshoofd- is er alles aan gelegen de macht te behouden. Zo is in de nieuwe grondwet de beperking opgeheven dat het aantal ambtstermijnen van de president tot twee beperkt moet blijven. Nazarbajev kan nu doorregeren tot de dood hem van zijn onderdanen scheidt.

Net als de meeste andere leiders van de voormalige Sovjetrepublieken wil Nazarbajev van geen wijken weten. Hoewel het politieke klimaat in Kazachstan wat milder is dan andere Centraal-Aziatische landen als Turkmenistan en Oezbekistan, komen ook hier hervormingen maar moeilijk van de grond en worden oppositie en media kort gehouden. Zo kwam Nazarbajevs voornaamste tegenstander bij de presidentsverkiezingen van 2005, Zamanbek Noerkadilov, door geweld om het leven en werd een andere vooraanstaand lid van de oppositie, Altynbek Sarsenbajev, vorig jaar op een landweggetje doodgeschoten.

Verder tiert de corruptie welig in het Centraal-Aziatische land, dat vanwege zijn inkomsten uit olie en andere delfstoffen een stormachtige economische groei (jaarlijks zo’n 10 procent) kent. De rijkdom die Kazachstan vergaart, verdwijnt grotendeels in de zakken van Nazarbajev en zijn kliek van familie en vrienden. Zo is dochter Dinara directeur van de machtige Halyk Bank en leidt zijn oudste dochter, Dariga, een media-imperium.

„Kazachstan kent een typisch Sovjetregime, dat echter is gebaseerd op een markteconomie”, wat leidt tot „een corrupte en criminele staat”, zo verklaarde onlangs Yevgeniy Zhovtis, voorzitter van het Kazachstan Internationaal Bureau voor Mensenrechten, tegenover de Financial Times.

Dat politiek en economie nog veel te nauw met elkaar zijn verweven, blijkt wel uit de affaire rond Rakhat Alijev, oud-ambassadeur namens Kazachstan in Oostenrijk en tevens de voormalige schoonzoon van Nazarbajev. Dit voorjaar werd hij in eigen land beschuldigd van fraude en ontvoering van twee directeuren van de Kazachse Noerbank, waarvan hij zelf grootaandeelhouder was. Tevens kreeg hij per fax te horen dat zijn vrouw, Dariga Nazarbajeva, van hem was gescheiden.

Volgens Alijev hebben de aanklachten aan zijn adres te maken met het feit dat hij in een eerder stadium tegenover Nazarbajev had verklaard hem op termijn te willen opvolgen. Onlangs bepaalde het hooggerechtshof in Wenen dat Alijev -ondanks een verzoek daartoe vanuit Astana- niet hoeft te worden uitgeleverd omdat hij in Kazachstan geen kans heeft op een eerlijk proces.

Dergelijke kwesties worden in Europa met argusogen gevolgd, hoewel veel regeringen tegelijkertijd geneigd zijn om een oogje dicht te knijpen vanwege de enorme olievoorraden in Kazachstan. Helemaal ongevoelig voor kritiek vanuit het buitenland is Nazarbajev niet. Naast het beoogde lidmaatschap van de Wereldhandelsorganisatie hoopt de president dit jaar een andere prestigieuze prijs in de wacht te slepen: het voorzitterschap in 2009 van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE).

Het besluit daarover werd vorig jaar uitgesteld nadat de OVSE een jaar eerder een vernietigend oordeel had uitgesproken over de presidentsverkiezingen van 2005, waarbij Nazarbajev met een Sovjetpercentage van meer dan 90 procent tot president was verkozen. Vandaag zal dat anders moeten. Aangezien Astana zijn imago wil oppoetsen en in het Westen graag salonfähig wil zijn, zullen de parlementsverkiezingen waarschijnlijk wat democratischer ogen dan twee jaar geleden.