In de plaats van Musharraf komt premier Shaukat Aziz, meldde het Pakistaanse ministerie van Buitenlandse Zaken woensdag.Het plan voor de conferentie ontstond in september 2006 in Washington, tijdens een ontmoeting tussen de Amerikaanse president George Bush, de Afghaanse president Hamid Karzai en Musharraf. Bush en Karzai hopen dat de conferentie bijdraagt aan beëindiging van de invallen in Oost-Afghanistan en wapensmokkel vanuit kampen in het vrijwel autonome Pakistaanse stamgebied.

De taliban, die in 2001 uit Kabul werden verdreven, slaagden er de afgelopen twee jaar in zich te hergroeperen en nieuwe rekruten te werven, waardoor de strijd kon worden hervat en inmiddels duizenden mensen zijn omgekomen. De NAVO, het Amerikaanse leger en de Afghaanse regering zeggen dat de taliban in het Pakistaanse grensgebied een veilig toevluchtsoord vinden en van daaruit opereren. Ook al-Qaidaleiders zouden in de regio zijn ondergedoken.

Het Pakistaanse ministerie zei dat Musharraf vanwege afspraken in Islamabad geen tijd heeft voor de vredesjirga in Kabul. De absentie van Musharraf, opperbevelhebber van de Pakistaanse strijdkrachten en de machtigste politicus in de regio, is een tegenslag voor de organisatoren van de bijeenkomst, waarvan de effectiviteit toch al werd betwijfeld. Talibanleiders zijn niet voor de conferentie uitgenodigd en sympathisanten van de taliban in Pakistan hebben laten weten de ontmoeting te boycotten.

Pakistaanse politieke commentatoren speculeerden dat Musharrafs afwezigheid te maken heeft met recente uitlatingen van de Amerikaanse regering, dat Washington eenzijdige operaties in Pakistan niet wil uitsluiten. „Er zijn een heleboel verklaringen vanuit Washington gekomen over mogelijke schendingen van de Pakistaanse soevereiniteit. Dat zou een reden kunnen zijn”, zei commentator Talat Masood.

Een andere reden is mogelijk de slechte verstandhouding tussen Karzai en Musharraf, zei Masood. „Waarom hem (Karzai, red.) een paar uur voor de jirga opbellen? Ik zie niet in waarom hij (Musharraf, red.) niet voor een paar uur naar Kabul zou gaan”, zei Masood.

Een anonieme bron van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat Washington verbaasd en teleurgesteld was door de afwijzing van Musharraf, die als een affront werd gezien ten aanzien van Karzai. De bron wees erop dat Karzai tijdens diens recente bezoek aan het Amnerikaanse Camp David nog te kennen had gegeven uit te zien naar de ontmoeting met Musharraf.

Karzai erkende in een woensdag uitgezonden interview, dat kennelijk was opgenomen voorafgaand aan de Pakistaanse bekendmaking, dat er problemen tussen Afghanistan en Pakistan bestaan. Maar hij benadrukte dat beide landen moeten samenwerken in de strijd tegen „het slangennest” al-Qaida. Ook noemde de Afghaanse president Musharraf „een vriend en broer.”

Karzai riep verder talibanleider Mullah Omar en diens bondgenoot Gulbuddin Hekmatyar op zich bij de regering aan te sluiten in haar pogingen het land opnieuw op te bouwen. Hij zei liever bloemen naar hen te gooien dan kogels op hen af te vuren.

De 650 afgevaardigden, 350 uit Afghanistan en 300 uit Pakistan, zouden elkaar ontmoeten in een grote tent in de Afghaanse hoofdstad Kabul, onder hetzelfde doek dat diende voor de ”loya jirga” (volksvergadering) van 2004, die de basis legde voor de huidige Afghaanse grondwet. Op de agenda staan naast veiligheid en terrorismebestrijding zaken als economische ontwikkeling en drugsbestrijding.

Critici zeggen dat de bijeenkomst door het ontbreken van talibanafgevaardigden en hun sympathisanten uit de Pakistaanse autonome regio vrijwel zinloos is. „De taliban zijn de werkelijke machthebbers. Zij kunnen onder de huidige omstandigheden niet deelnemen. Dit is alleen maar een vertoning, die niet de werkelijke opvattingen van het Afghaanse volk reflecteert”, aldus Abdul Chafoor Haideri, secretaris-generaal van de Pakistaanse Jamiat Ulema-e-Islam (JUI), een beweging die de taliban steunt. Genodigden van de JUI, die de regering in de Pakistaanse provincie North West Frontier leidt, boycotten het beraad in Kabul. Ook ruim zestig genodigden uit Noord- en Zuid-Waziristan zouden van de reis naar Kabul hebben afgezien.

De Afghaanse afgevaardigden voor de jirga zijn geselecteerd door een twintig leden tellende commissie die is benoemd door Karzai. De Pakistaanse delegatie is samengesteld door de regering in Islamabad.

Een stamoudste uit Zuid-Waziristan zei dat hij en anderen niet meedoen vanwege dreigementen door Taliban en door onrust in de eigen regio. „De Pakistaanse regering wil dat wij naar Kabul reizen, maar lokale Taliban willen dat niet”, aldus de bron, die anoniem wilde blijven. „Wij kunnen de Taliban niet beledigen, omdat zij ons zullen doden als wij niet gehoorzamen.”

De Afghaanse politie is dinsdag in het district Qarabagh van de provincie Ghazni met vermoedelijke talibanstrijders slaags geraakt en heeft vier van hen gedood. Zes strijders raakten gewond. De regio is dezelfde waar waarschijnlijk 21 Zuid-Koreaanse gijzelaars worden vastgehouden, maar de autoriteiten wilden woensdag niet bevestigen dat het treffen te maken had met de gijzelingscrisis. De confrontatie had plaats bij een controlepost van de politie.