Een en ander maakt deel uit van een deal die is gesloten om vijf Bulgaarse verpleegkundigen en een Palestijnse arts vrij te krijgen. Zij kwamen gistermorgen in de Bulgaarse hoofdstad Sofia aan na een gevangenschap in Libië sinds februari 1999. De medici werden daar veroordeeld omdat zij meer dan 400 kinderen opzettelijk via bloedtransfusies zouden hebben besmet met het hiv-virus. Europa is altijd overtuigd geweest van de onschuld van de verpleegsters en de arts en ijverde jarenlang voor hun vrijlating.Voorzitter Barroso van de Europese Commissie kondigde enkele uren na de terugkeer van de zes aan dat er stappen zullen worden gezet om de relatie met de Noord-Afrikaanse natie te verbeteren. Zijn collega Ferrero-Waldner (Buitenlandse Betrekkingen) heeft daartoe in Libië een memorandum ondertekend. De EU verbrak de banden met het regime van Gaddafi na de aanslag in 1988 op een Amerikaans passagiersvliegtuig dat neerstortte in het Schotse Lockerbie.

Volgens sommige bronnen bevat het desbetreffende document afspraken over een breed scala van onderwerpen, waaronder handel, illegale immigratie, studiebeurzen, verstrekking van visa en technische assistentie bij de restauratie van archeologische monumenten. Voorts zijn financiële middelen toegezegd voor een nieuwe uitrusting van het ziekenhuis in Benghazi, de tweede stad van het land, waar het drama met de kinderen zich afspeelde. De Libische minister van Buitenlandse Zaken, Shalqam, heeft deze berichten bevestigd, Brussel verstrekte nog geen details.

De Europese Commissie roept de lidstaten van de Unie, niet-gouvernementele organisaties en bedrijven wereldwijd op geld te storten in een fonds voor medische zorg aan Libische hiv-geïnfecteerden. In totaal moet er 461 miljoen dollar op tafel komen. De Commissie levert zelf een bijdrage van 12,5 miljoen euro. De Nederlandse regering maakte eerder al enkele tonnen vrij en bekijkt of de donatie zal worden verhoogd, liet het ministerie van Buitenlandse Zaken weten.

Barroso en ook de Franse president Sarkozy bedankten dinsdag de Libische leider Muammar Gaddafi voor zijn „menselijke gebaar” om de vijf verpleegsters en de arts te laten gaan en zeiden al het nodige te zullen doen om de kinderen met aids bij te staan. „Het is gelukt om deze gecompliceerde aangelegenheid te ontwarren”, aldus Sarkozy. Hij bezocht Libië om, naar zijn zeggen, het land „te helpen weer aansluiting te vinden bij de internationale gemeenschap.”

Ferrero-Waldner reisde zondag naar Tripoli om een doorbraak te forceren in de slepende kwestie. Zij deed dat in het gezelschap van de Franse presidentsvrouw Cécilia Sarkozy. Over wat precies de bijdrage van laatstgenoemde is geweest in de onderhandelingen heerst onduidelijkheid, maar volgens de Oostenrijkse Eurocommissaris zou zonder haar aanwezigheid overeenstemming zijn uitgebleven. Barroso deelde mee dat ook de emir van Qatar een belangrijke rol heeft vervuld bij de totstandkoming van het akkoord over de repatriëring van de gevangenen. Hij gaf daarover geen nadere bijzonderheden.