Van het woensdag gepubliceerde rapport van overheidscontroleur Micha Lindenstrauss hoeft Olmert niet wakker te liggen. Het laatste rapport over de oorlog van vorig jaar zomer met Libanon kraakt het optreden van plaatselijke en landelijke autoriteiten bij de burgerbescherming vorig jaar. Het document is weliswaar nieuwe munitie voor de oppositie van Likudleider Benjamin Netanyahu, maar brengt de coalitie niet in gevaar.Anders ligt dat met het definitieve rapport van het Winogradcomité over de oorlog. Maar dat wordt voorlopig nog niet vrijgegeven. Het comité heeft de publicatie enkele maanden uitgesteld om de personen die het noemt de kans te geven een weerwoord op te stellen. Het rapport zal daarom niet in oktober, maar op zijn vroegst eind dit jaar uitkomen. Defensieminister Ehud Barak zei dat zijn Arbeidspartij uit de coalitie stapt als het document wordt gepubliceerd. Zover is het dus nog niet.

Olmert blijft voorlopig premier. En hem werden de afgelopen dagen nieuwe kansen in de schoot geworpen. De Amerikaanse president Bush beloofde maandag dat hij een vredesconferentie bij elkaar zal roepen van landen die een tweestatenoplossing voorstaan, „twee democratische staten, Israël en Palestina, die in vrede en veiligheid naast elkaar bestaan.” De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Condoleezza Rice, zal over de locatie, het tijdstip en de agendapunten van de internationale bijeenkomst overleggen als ze volgende week het Midden-Oosten bezoekt.

Sceptici zeggen dat Bush een laatste poging onderneemt nog iets positiefs te creëren in het Midden-Oosten. Maar uit zijn toespraak blijkt dat de Amerikaanse president echte nieuwe kansen ziet. De Amerikaanse onderminister voor het Midden-Oosten, David Welch, noemde het kabinet van Salam Fayyad „de beste Palestijnse regering sinds de formatie van de Palestijnse Autoriteit in 1994.” De landen in het Midden-Oosten en de rest van de internationale gemeenschap zijn volgens hem verplicht dit kabinet te steunen, omdat het bereid is grote risico’s te nemen om vrede te bereiken.

Bush stelde de Palestijnen voor de keus: een toekomst van „fatsoen en hoop” of van „terreur en dood.” De Palestijnse regering moet terroristen arresteren, hun infrastructuur ontmantelen en illegale wapens confisqueren. Bush geeft de Palestijnse Autoriteit een bedrag van 190 miljoen dollar. De Amerikaanse president zei dat het kwartet voor het Midden-Oosten de Palestijnen zal helpen bij de ontwikkeling van instellingen die nodig zijn voor het functioneren van een staat. De Britse oud-premier Tony Blair arriveert maandag voor een bezoek aan Israël en de Palestijnse gebieden als afgezant van het Midden-Oostenkwartet. Hij zal zich concentreren op de constructie van de staatsinstellingen.

Bush herinnerde eraan dat Olmert beseft dat de toekomst van Israël ligt in de ontwikkeling van gebieden als de Negevwoestijn en Galilea, en „niet in een voortdurende bezetting van de Westelijke Jordaanoever.” Israël moet volgens de Amerikaanse president daarom de illegale buitenposten van de nederzettingen verwijderen en de uitbreiding van de nederzettingen stopzetten.

Olmert wacht de praktische stappen van de Palestijnse Autoriteit af. Hij blijft evenwel pleiten voor een gefaseerd proces waarbij Israël en Palestina in vrede naast elkaar bestaan. De komende weken, mogelijk dagen, zal blijken of Israël en de Palestijnen de kansen die hun worden geboden zullen grijpen. In dat geval kan uit de gewelddadige coup van Hamas in de Gazastrook toch iets positief voortkomen.