Buitenland

Abortusdebat splijt christendemocraten Zweden

STOCKHOLM - De partijleiding van de christendemocraten in Zweden -Kristdemokraterna (KD)- krijgt op haar eerstkomende jaarlijkse partijcongres eind deze maand een harde noot te kraken. Het abortusbeleid van KD-partijleider en minister van Sociale Zaken Göran Hägglund ligt onder vuur van regionale afdelingen, die tal van afkeurende moties hebben ingediend.

Van onze correspondent
25 June 2007 11:23Gewijzigd op 14 November 2020 04:53

Hägglund kondigde begin dit jaar een verruiming van de abortuswet aan en dat stuitte van meet af aan op hevige kritiek uit de evangelische achterban. Deze aanhangers voelen zich duidelijk gekwetst als oprichters en eigenlijke dragers van de partij, die in de jaren ’60 niet op de laatste plaats van de grond kwam vanwege liberalisering van de wetgeving op de zwangerschapsonderbreking.Hägglund wil de wetgeving verder verruimen, zodat het ook voor buitenlandse vrouwen mogelijk wordt om zonder enige rompslomp in Zweedse ziekenhuizen een abortus te laten uitvoeren. Tot nu toe moet daarvoor door buitenlanders expliciet toestemming worden gevraagd bij een centrale overheidsinstantie.

De minister blijkt zich van de kritiek uit eigen kring niets te hebben aangetrokken. De voorbereiding van de wetswijziging zette hij gewoon voort en ongeveer een week geleden -aan de vooravond van het partijcongres- presenteerde hij de definitieve versie aan het parlement, de 349 leden tellende Rijksdag waarin de KD 24 zetels bezet. Sinds de verkiezingen van september vorig jaar bezet de KD drie ministersposten in de door conservatieven gedomineerde middenrechtse coalitie, die verder bestaat uit twee liberale partijen.

Evangelische en orthodox-christelijke aanhangers van de partij staan met hun verwondering over het abortusinitiatief van Hägglund niet alleen. Ook buitenstaanders doen dat, zij het dat van die kant de verwondering eerder gepaard gaat met sympathie voor de ontwikkeling die zich kennelijk in christendemocratische kring heeft voltrokken.

Een commentator van de krant Svenska Dagbladet stelt vast dat het eigenlijk al begon toen de partij er in 1991 voor het eerst in slaagde op eigen kracht de kiesdrempel van 4 procent te halen. Voor die tijd moest de partij het hebben van een lijstverbinding waardoor net één zetel kon worden behaald. De partij schoof op naar het midden en de abortuskwestie was geen thema meer. De toenmalige partijleider Alf Svensson had er genoeg van om als antiabortuspartij te boek staan bij de grote massa.

Svensson wilde meer zetels en reële politieke invloed. Een uitgesproken eis om het verbod op abortus opnieuw in te voeren was echter het grote struikelblok om ooit te kunnen worden opgenomen in een kabinet. Svensson liet de eis in 1991 vallen en verkondigde dat het uiteindelijk de vrouw zelf is, die de beslissing over een abortus moet nemen. Dat hielp, want de christendemocraten kregen een paar ministersposten in de regeringscoalitie.

Svensson zorgde er ook voor dat de partij haar imago als religieuze groepering kwijtraakte. Daarvoor werd een beroep gedaan op het wapen der ironie. De partijleider trad voorafgaande aan een verkiezingsronde eind jaren ’90 in krantenadvertenties op in een monnikspij met boven zijn hoofd een stralenkans. De begeleidende tekst luidde dat „je niet godsdienstig hoeft te zijn om op de christendemocraten te stemmen.” Verder versterkte de partij haar Europese christendemocratische profiel door zich aan te sluiten bij de grote zusters zoals de Duitse CDU, die in het Europees Parlement in Brussel en Straatsburg samen de Europese Volkspartij vormen.

De koerswijziging van de Kristdemokraterna neemt niet weg dat het denken over de abortuskwestie voor een aanzienlijk deel van de aanhang nog steeds een zaak is die haar na aan het hart ligt. Die heeft er mogelijk vrede mee dat een verbod op abortus anno 2007 een gepasseerd station is, maar niet dat Hägglund geen initiatieven ontwikkelt om bijvoorbeeld de drempel voor de omstreden ingreep te verhogen. Daarom wordt het spannend voor de partij op het congres in Sundsvall van 28 tot 30 juni. Het woord ”afsplitsing” wordt hier en daar al luid uitgesproken.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer