De broers dreigen al weken een EU-top over een nieuw EU-verdrag te laten mislukken als ze niet meer stemgewicht krijgen binnen de Europese Unie. Maar olie op het vuur waren donderdag opmerkingen dat Polen daar recht op zou hebben omdat het in de Tweede Wereldoorlog 6,5 miljoen mensen verloor.De opmerkingen van de Poolse premier Kaczynski waren van afgelopen dinsdag, maar drongen donderdag pas echt door in Brussel. „Wij eisen nu enkel wat ons destijds is afgenomen. Als de oorlog van 1939 tot 1945 niet had plaatsgevonden, had Polen nu 66 miljoen inwoners gehad”, zei Kaczynski. Polen heeft nu 38 miljoen inwoners en het aantal inwoners speelt een rol bij het stemgewicht bij besluiten door de EU.

De meeste EU-leiders reageerden niet op de opmerkingen, maar de ergernis was overduidelijk. „Absurd”, zei de Deense premier Rasmussen. „De bittere argumenten van de Polen zijn niet aanvaardbaar”, zei de langstzittende van de EU-leiders, de Luxemburgse premier Juncker.

Ook staatssecretaris Timmermans (Europese Zaken) werd „een beetje verdrietig” van de harde opstelling van de Polen. Hij wees erop dat het Poolse volk de afgelopen jaren veel heeft gepresteerd, maar ook niet te klagen had over de solidariteit vanuit de EU.

CDA-europarlementariër Wortmann, vicevoorzitter van de Europese christendemocraten, noemde de tweelingbroers Kaczynski „bijzondere mensen”. Dat was niet bedoeld als compliment. „Het blijkt toch wel vaker dat het soms uiterst dubieus is hoe ze zich als lid van de EU opstellen”.

Ook voorzitter Pöttering van het Europees Parlement bekritiseerde de Poolse verwijzing naar de nazionderdrukking. „Dat stemt mij treurig. Dat is een uitspraak die niet past in de 21e eeuw en zeker niet in de context van de Europese Unie”, zei hij.

Anderen spraken het vermoeden uit dat de Poolse broers de Duitse bondskanselier Merkel eenvoudigweg het succes van een geslaagde top niet gunnen. De Polen zouden in die redenering nog altijd bang zijn geplet te worden tussen Rusland en Duitsland.

Die angst is mogelijk vergroot door het energieakkoord dat de vorige Duitse bondskanselier, Gerhard Schröder, enige jaren geleden sloot met zijn Russische vriend, president Poetin.

Polen is overigens niet de enige dwarsligger op de top. Ook de Britse premier Blair dreigde een succes tegen te houden als hij niet voldoende zijn zin zou krijgen. Blair heeft van tevoren vier harde eisen gesteld.

Premier Balkenende heeft deze week al op een fiks aantal punten zijn wensen gehonoreerd gezien. Zo heet het nieuwe verdrag geen grondwet meer en verdwijnen het Europese volkslied en de vlag uit de tekst. Balkenende streeft nog wel naar een grotere rol van de nationale parlementen bij de besluitvorming in de EU. De top gaat vrijdag verder en zal dan mogelijk tot diep in de nacht duren.