De grondwet was bedoeld om de EU transparanter, democratischer en slagvaardiger te maken. Daar kon niemand op tegen zijn, maar er was wel veel wrevel over het kwijtraken van macht en zeggenschap aan Brussel. En ook de suggestie dat er een Europese superstaat ging ontstaan zat velen dwars.Het Nederlands kabinet kwam met een reeks eisen voor een nieuwe tekst, waarvan een aantal al praktisch is gehonoreerd. Zo gaat de nieuwe tekst niet meer grondwet, maar gewoon verdrag heten en verdwijnen vlag en volkslied niet uit de dagelijkse EU–realiteit, maar wel uit de tekst. Ook krijgt Den Haag voor elkaar dat er iets meer controle van de nationale parlementen komt op de Brusselse wetgevingsmachinerie.

Nederland en Frankrijk zullen de EU–top niet laten mislukken. Maar er zijn grenzen aan de compromisbereidheid van de achttien landen die de grondwet wel hebben geratificeerd. En het Verenigd Koninkrijk, maar vooral Polen is danig bezig die grenzen op te zoeken.

Zo wil de Britse premier Blair dat het Handvest van Grondrechten eruit gaat (wil Nederland ook), maar niet vervangen wordt door een juridisch bindende verwijzing (wil Nederland wel). Dat is voor veel EU–landen een stap te ver.

Het grootste probleem wordt toch wel gevormd door de tweelingbroers Kaczynski die in Polen premier (Jaroslaw) en president (Lech) zijn. Ze willen dat hun stem meer gewicht krijgt binnen de vergaderingen van EU–ministers. En ze zijn bereid daarvoor „te sterven", zoals de premier zei. En in een moeite door dan de EU–top te laten mislukken.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel is al maanden bezig met het masseren van de Poolse broers, maar zonder veel succes. Wat volgens sommigen meespeelt is het wantrouwen bij veel Polen ten opzichte van Duitsland, als gevolg van de nazi–bezetting in de Tweede Wereldoorlog.

De Polen zouden nog altijd bang zijn geplet te worden tussen Rusland en Duitsland. Die angst is mogelijk vergroot door het energie–akkoord dat de vorige Duitse bondskanselier, Gerhard Schröder, sloot met zijn Russische vriend, president Vladimir Poetin.

Hoe het ook zit, de top belooft donderdag en vrijdag weer een puur en hard machtsspel te worden met Merkel en een van de broers Kaczynski als hoofdrolspelers en met de vertrekkende Britse premier Tony Blair en de debuterende Franse president Nicolas Sarkozy in de belangrijkste bijrollen. Voor premier Jan Peter Balkenende is een kleinere maar voor Nederland niet onbelangrijke bijrol weggelegd. Hij doet er in elk geval goed aan om een extra overhemd mee te nemen, voor als de top met een dag moet worden verlengd.