President Roemenië overleeft referendum
BOEKAREST - De Roemeense president Traian Basescu heeft een zaterdag gehouden referendum over de vraag of hij afgezet moet worden met gemak overleefd. Met ruim 90 procent van de stemmen geteld had bijna 75 procent van de kiezers voor het aanblijven van Basescu gestemd. De opkomst bedroeg een kleine 44 procent.
De populaire oud-burgemeester van Boekarest Basescu werd in april door het parlement geschorst omdat hij zich schuldig zou hebben gemaakt aan machtsmisbruik, hoewel het constitutionele hof had geoordeeld dat dit niet het geval was. Het lot van de president werd via een referendum in handen gelegd van het volk.Basescu, die sinds eind 2004 president is, was geschorst omdat hij taken van de premier op zich zou hebben genomen en daarmee de grondwet zou hebben geschonden. Ook werd hem verweten dat hij kritiek uitte op de rechterlijke macht. De Europese Unie, waarvan Roemenië in januari lid is geworden, volgt de ontwikkelingen op de voet. De politieke problemen zouden belangrijke juridische hervormingen en maatregelen tegen corruptie ernstig kunnen vertragen.
Premier Tariceanu zei zaterdag dat de Roemenen Basescu een tweede kans hebben gegeven en beloofde weer met de president te zullen samenwerken. Uit de exitpolls bleek dat ook de meerderheid van de aanhangers van Tariceanu’s Liberale Partij voor het aanblijven van Basescu heeft gestemd. Minister van Verkeer Ludovic Orban, een vooraanstaand lid van de Liberale Partij, riep evenwel zondag de partij op uit de regeringscoalitie te treden.
Ook de leider van de oppositionele Sociaal Democratische Partij, Mircea Geoana, erkende zijn nederlaag, maar waarschuwde dat Basescu een zege „zonder glorie” had behaald, omdat de opkomst betrekkelijk laag was geweest. Het was de sociaaldemocratische fractie, de grootste in het parlement, die het referendum erdoor drukte.
De president van de Europese Commissie, José Manuel Barroso, feliciteerde Basescu met zijn overwinning en riep de Roemenen op de politieke strijd achter zich te laten. Barroso zei te hopen dat de uitslag Roemenië in staat stelt nu prioriteit te geven aan de hard nodige juridische hervormingen en de strijd tegen corruptie.
De 55-jarige Basescu greep de uitslag aan om te bevestigen dat hij de strijd met corruptie onvermoeid zal blijven voeren en liet weten dat de Roemenen hebben laten zien dat zij „de politieke klasse willen moderniseren.” Tegen zijn aanhangers die feestvierden in het centrum van Boekarest, zei hij zaterdagavond dat hij er alles aan zal doen om het land te moderniseren. „Niemand wil meer een Roemenië dat in handen is van oligarchen”, zei hij, doelend op de rijke zakenlieden en politici die het volgens hem in de overgangsperiode na de val van het communisme voor het zeggen hebben gekregen. Zondag riep hij het parlement op om hem en zijn hervormingen te steunen.
De crisis in Roemenië ontstond door politieke onenigheid tussen de president en de premier. De ruzie liep zo hoog op, dat Tariceanu vorige maand enkele ministers ontsloeg die volgens hem op de hand van Basescu waren. Een van hen was minister van Justitie en mensenrechtenactiviste Monica Macovei, die een belangrijke rol speelde in de aanloop naar de toetreding van Roemenië tot de EU. De sociaaldemocraten grepen de ruzie tussen het tweetal aan om te proberen Basescu weg te krijgen. Basescu versloeg bij de laatste presidentsverkiezingen de sociaaldemocraat Adrian Nastase.