Powell is hiermee beduidend genuanceerder dan vice-president Dick Cheney, die vorige week tot tweemaal toe in agressieve bewoordingen pleitte voor een militair offensief tegen Irak om een einde te maken aan het regime van dictator Saddam Hussein. Deze vormt volgens Cheney een gevaar omdat hij over uitgebreide voorraden biologische en chemische wapens beschikt en „binnenkort” ook kernwapens tot zijn beschikking heeft. Wapeninspecteurs sturen heeft volgens Cheney geen zin, omdat Saddam Hussein in het verleden een meester is gebleken in het verstoppen en camoufleren van zijn wapensystemen voor de kritische ogen van VN-wapeninspecteurs.

Wat is het Amerikaanse beleid eigenlijk precies? Witte-Huiswoordvoerder Scott McLellan benadrukte zondag dat minister Powell, net als de president, van mening is dat er een eind moet komen aan het regime van Saddam Hussein omdat het een gevaar vormt voor Amerika en de Amerikaanse bondgenoten in het Midden-Oosten. Moet men daarom direct aanvallen -zoals Cheney bepleit- of moet men eerst internationale steun zien te verwerven, zoals Powell lijkt te bepleiten? Een standpunt dat overigens wordt gedeeld door een aantal prominente Republikeinse partijgenoten van president Bush, zoals de oud-ministers van Buitenlandse Zaken James Baker en Lawrence Eagleburger en voormalig nationaal veiligheidsadviseur Brent Scowcroft.

Het afgelopen weekeinde benadrukten ook twee Republikeinse senatoren het belang van internationale steun voor een militair offensief tegen Irak. In het CNN-programma ”Late Edition” zei senator Richard Luger dat men eerst moet aandringen op terugkeer van de VN-wapeninspecteurs. Als Bagdad dat weigert, moet de regering toestemming aan het Congres vragen voor een oorlog tegen Irak, zo meent Lugar. Hij kreeg hierin steun van zijn Republikeinse collega Chuck Hagel, die er bij de regering op aandringt dat men eerst goed overweegt wat men met Irak wil ná het vertrek van Saddam Hussein voordat men aan een offensief begint. Oud-minister van Buitenlandse Zaken Alexander Haig kritiseerde president Bush omdat die er blijkbaar niet in slaagt een coherent Irak-beleid via zijn regering uit te dragen.

Binnen het ministerie van Defensie (Pentagon) gaan de voorbereidingen voor militaire operaties tegen Irak intussen gestaag verder. Daarbij benadrukken sommige analisten dat een militair offensief tegen Irak waarschijnlijk ten koste gaat van de strijd tegen het internationaal terrorisme. Deskundigen en gespecialiseerde eenheden die nu in de strijd tegen het terrorisme zijn ingezet, zullen dan nodig zijn voor operaties in Irak. „Hoe men tegelijkertijd beide campagnes kan voeren zonder dat het één ten koste gaat van het ander, is nog niet helemaal duidelijk”, zo verklaarde een Pentagon-woordvoerder zondag. Volgens sommige Pentagon-bronnen is het Amerikaanse leger „nog in geen maanden” voldoende voorbereid op een offensief tegen Irak.

De Iraakse vice-president, Taha Yassin Ramadan, zei zondag dat Bagdad zijn diplomatieke offensief zal verbreden en gezanten naar de Europese hoofdsteden, waaronder Parijs en Berlijn, zal sturen. Irak liet al eerder weten dat het gezanten zou sturen naar Arabische, Aziatische en Afrikaanse hoofdsteden.

Ramadan waarschuwde de Verenigde Staten dat de Irakezen zich „met hand en tand” zullen verzetten. Hij wees erop dat Irak niet zo snel zal vallen als het Taliban-regime in Afghanistan. De Iraakse staatskrant al-Jumhuriya heeft de Amerikaanse minister van Defensie, Donald Rumsfeld, er zaterdag van beschuldigd in het buitenland steun voor een oorlog in Irak te vergaren door „chantage”, zonder aandacht te besteden aan internationale kritiek daartegen.

De Iraakse regeringspartij Baath heeft zondag Arabische vrijwilligers te hulp geroepen tegen een mogelijke aanval van de Verenigde Staten. „De Arabische massa’s alom worden opgeroepen zich vrijwillig op te geven om deel te nemen aan de verdediging van Irak, voor het geval dat het is blootgesteld aan een grootschalige Amerikaanse agressie”, aldus de verklaring die is uitgegeven door de partijleiding. Dit meldt het staatspersbureau INA.

De Conservatieve oppositieleider van Groot-Brittannië, Iain Duncan Smith, heeft gezegd dat hij een aanval op Irak zal steunen. Saddam Hussein heeft „de middelen, de mentaliteit en het motief” om Groot-Brittannië te bedreigen, schreef hij in een artikel in The Sunday Times.

Duncan Smith riep premier Tony Blair ertoe op informatie over de dreiging openbaar te maken om de steun voor de aanval te vergroten. „Het is nu tijd voor de premier om het Britse volk uit te leggen wat hij al weet - dat Irak een duidelijk en groter wordend gevaar is voor Groot-Brittannië”, aldus Duncan Smith. „We kunnen ervoor kiezen om uit voorzorg te handelen of eromheen te blijven draaien. Maar iedereen moet begrijpen dat de enige winnaar van de huidige verwarring Saddam Hussein is.”

De Europese Unie staat niet achter mogelijk Amerikaans militair ingrijpen om de Iraakse leider Saddam Hussein uit het zadel te wippen. De EU-ministers van Buitenlandse Zaken, zaterdag informeel bijeen in het Deense Helsingor, spraken af dat het diplomatieke ’spoor’ van de Verenigde Naties voorlopig moet worden gevolgd. Minister De Hoop Scheffer wilde ook niet vooruitlopen op de eventuele gevolgen als Saddam zijn poot stijf houdt. De Nederlandse bewindsman pleitte voor een „stap-voor-stapbenadering.”

Intussen heeft de Zuid-Afrikaanse oud-president Nelson Mandela de Amerikaanse president Bush gewaarschuwd dat hij de Verenigde Naties dreigt te vernietigen, als hij Irak zonder toestemming van de volkerenorganisatie aanvalt. Dit heeft de Britse omroep BBC uit betrouwbare brom vernomen. Mandela heeft Bush tot terughoudendheid gemaand; anders dreigt hij het vertrouwen van een groot deel van de internationale gemeenschap in Amerika te ondermijnen. Mandela, die internationaal groot aanzien geniet, heeft ook gevraagd om een ontmoeting met de Britse premier Blair.