Binnenland

Na 67 jaar terug op vijandige bodem

LELYSTAD - Langzaam worden twee grote hangardeuren opzijgeschoven. De dreigende neus van een oorlogsvliegtuig wordt zichtbaar. Er klinkt een oorverdovend geallieerd luchtalarm. Het Nationaal Luchtvaart-Themapark Aviodrome in Lelystad toonde gisteren zijn nieuwste aanwinst: een Junkers Ju52 met Duitse oorlogstekens. Tegelijk werd een pilotenmess geopend.

2 May 2007 10:29Gewijzigd op 14 November 2020 04:44
LELYSTAD – Het Nationaal Luchtvaart Themapark Aviodrome presenteerde dinsdag een Duitse Junkers 52 transportvliegtuig. Het draagt de tekens van een toestel dat in mei 1940 door drie Nederlandse vliegtuigen werd neergehaald. Foto ANP
LELYSTAD – Het Nationaal Luchtvaart Themapark Aviodrome presenteerde dinsdag een Duitse Junkers 52 transportvliegtuig. Het draagt de tekens van een toestel dat in mei 1940 door drie Nederlandse vliegtuigen werd neergehaald. Foto ANP

Voordat de Junkers wordt gepresenteerd, arriveert schout-bij-nacht buiten dienst Idserda. De oorlogsveteraan, die een lange staat van dienst heeft, is uitgenodigd voor het openen van de mess.Idserda werd zelf in de Tweede Wereldoorlog vliegenier. Hij vocht in Nederlands-Indië aan Amerikaanse zijde. Hij zegt dat er een hechte band was tussen de piloten. „Je was afhankelijk van elkaar. Je moest elkaar helpen als er in de lucht iemand in de problemen kwam.”

Wanneer een vliegtuig was neergeschoten en ervan uit werd gegaan dat de piloot was omgekomen, werden zijn persoonlijke bezittingen bij opbod verkocht. Het geld ging naar de weduwe. Idserda: „In juni 1944 werd ik zelf drie keer geraakt toen ik boven bezet Indonesisch gebied vloog. De motor werkte nog en ik kon buiten het gebied komen. Daar ben ik uit het toestel gesprongen. Ik kwam in het woud terecht en werd door de bevolking naar mijn basis terug geholpen.”

Daar aangekomen ontdekte Idserda dat zijn bezittingen al waren verkocht. „Ik heb de gebeurtenis altijd makkelijk opgenomen. Van het posttraumatisch stresssyndroom hadden we nog nooit gehoord.”

Wanneer Idserda zijn verhaal heeft verteld, worden de Nederlandse, de Amerikaanse en de Engelse vlag gehesen. De volksliederen klinken over het terrein. Het jankende geluid van een Amerikaanse Mustang P-51 gevechtsvliegtuig verstoort kort daarna de rust. Het toestel brengt een saluut.

Daarna is het tijd voor de presentatie van de Junkers Ju52. Het driemotorige transportvliegtuig kwam ongeveer vier weken geleden aan bij Aviodrome. Het was gekocht van Paul Allen, de steenrijke medeoprichter van Microsoft. Toen het toestel in Lelystad kwam, was het in slechte staat. Inmiddels ziet het vliegtuig er weer toonbaar uit.

Het toestel werd rond 1950 gebouwd in Spanje, maar krijgt kleuren uit de Tweede Wereldoorlog. Op de zijkant staan de tekens 1Z IK. „Die aanduiding komt van een Duitse Junkers Ju52 die op 10 mei 1940 in Nederland door drie Fokkers C5 werd neergeschoten”, zegt woordvoerder Peter van de Noort van Aviodrome. „Duitsland zette 430 van deze vliegtuigen in om Nederland aan te vallen. Veel ervan landden tussen Katwijk en Scheveningen op het strand, op de vliegvelden en op de snelweg om troepen aan te voeren die de koningin gevangen moesten nemen. Maar meer dan de helft werd door de Nederlanders beschadigd of neergehaald. Dat is een van de redenen waarom de Duitsers enkele maanden later geen invasie in Engeland konden beginnen. Ze waren hun Junkers kwijt.”

Overigens duurt het nog even voordat er ook hakenkruisen op het toestel komen. „Daartegen was veel verzet, onder andere van vrijwilligers. We hebben besloten de tekens er pas op te zetten wanneer het toestel volgend jaar in een expositieruimte komt. Het is nu tijdelijk buiten te zien. De overweging om de tekens er wel op te schilderen, is dat de hakenkruisen ook op foto’s en schaalmodellen staan. Dat zijn er in totaal zeventien in het hele themapark.”

De Junkers toont erg spartaans. De banken waar de troepen op kunnen zitten, zijn niet meer dan wat buizen met leren bekleding erop. Wel anders ziet het eruit in de mess, de kantine voor piloten, die even later door Idserda wordt geopend. De houten barak ziet er gezellig uit.

Waarschijnlijk beter dan in de oorlogsjaren. De houten vloer, krukken en tafeltjes maken een verzorgde indruk. Het geeft een impressie van hoe het er in de Tweede Wereldoorlog moet hebben uitgezien. De groene barak werd gekocht van het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum in Overloon. Na een grondige opknapbeurt staat hij nu in Aviodrome.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer