Het is slechts een van de voorstellen waarover de VN-commissie bevolking en ontwikkeling deze week debatteerde om de activiteitsgraad van senioren in de wereld te verhogen.De wereldbevolking wordt snel ouder. Vandaag de dag bevolken 705 miljoen zestigplussers de wereld. Dit aantal zal tegen 2050 meer dan verdrievoudigen tot bijna 2 miljard. Op dat moment zullen er voor het eerst in de geschiedenis meer senioren dan kinderen zijn. Deze vergrijzing stelt de wereld voor heel wat uitdagingen, zoals hogere uitgaven in sociale diensten en de gezondheidszorg, een relatief kortere actieve loopbaan en meer pensioenuitgaven.

Somnath Chatterji van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is blij dat de problematiek van de vergrijzing eindelijk centraal staat in het ontwikkelingsdebat van de VN. Volgens hem zal de vergrijzing zowel rijke als arme landen treffen, maar zijn de situaties verschillend.

„De ontwikkelingslanden staan voor een unieke uitdaging”, aldus Chatterji. „Zij zullen sneller ouder dan rijker worden. Wij moeten ervoor zorgen dat senioren in die landen blijven consumeren en participeren op de arbeidsmarkt. In ontwikkelingslanden zien we vandaag al dat veel ouderen aan het werk blijven uit noodzaak, omdat ze geen pensioen ontvangen.”

Toch ligt de invoering van een pensioenleeftijd of van andere structuren die aanmoedigen om de arbeidsmarkt te verlaten in ontwikkelingslanden niet voor de hand, vindt Chatterji. Hij benadrukt dat de derde wereld op dit vlak het rijke Westen niet moet kopiëren. Voor senioren in de rijke landen is het geen noodzaak om te blijven werken. Zij kunnen hun welvaart behouden, aangezien ze een pensioen krijgen. De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) berekende dat de gemiddelde pensioenleeftijd in deze landen zelfs is gedaald.

„Deze senioren zouden nog dertig tot veertig jaar kunnen bijdragen aan de samenleving, maar worden gesubsidieerd door de overheid. Ze vragen zich af waarom ze nog zouden werken. De mensen zien pensioen als vrijheid, als een staat van voldoening. Ze hebben hun aandeel al geleverd, redeneren ze. We moeten ervoor zorgen dat ze ook tevreden zijn als ze deel blijven nemen aan het arbeidsproces”, zegt Chatterji.

De VN-commissie bevolking en ontwikkeling debatteerde deze week over enkele mogelijkheden om daarvoor te zorgen. Een mogelijkheid is de geleidelijke pensionering die bedrijven in de VS al vaak toepassen.

„Geleidelijke pensionering houdt in dat pensioengerechtigde senioren hun werk kunnen behouden, maar minder uren hoeven te werken. Tegelijk kan het bedrijf een beroep blijven doen op hun ervaring”, zegt Graham Schmidt, vicevoorzitter EFI Actuaries, een firma van verzekeringsexperts gespecialiseerd in pensioenen in New York. Doorgaans minder populaire strategieën zijn het besparen op medische voordelen voor senioren, zodat ze langer moeten werken of het optrekken van de pensioenleeftijd bij de werving van nieuwe werknemers.