Vóór februari volgend jaar moet de rechter uitspraak doen -iets wat zeer waarschijnlijk niet zal gebeuren- en moeten de twee mogelijkheden voor beroep die de Italiaanse wet toestaat, zijn benut en afgerond. Anders verdwijnt de zaak door de verjaringswet uit de boeken.Advocaten en aanklagers zijn het erover eens dat het steeds moeilijker wordt om verdachten achter de tralies te krijgen. Duizenden criminelen ontspringen mogelijk de dans door de notoir langdurige en inefficiënte rechtsgang, door wijzigingen van de verjaringswet die Berlusconi zelf doorgevoerd heeft en door een amnestieregeling voor daders van kleine vergrijpen.

Italiaanse aanklagers hebben niet de vrijheid te kiezen welke zaken ze willen behandelen, zoals bijvoorbeeld in de Verenigde Staten het geval is, en zijn verplicht alle mogelijke strafbare feiten te vervolgen, zelfs de kleinste zaken, zegt Armando Spataro, aanklager in belangrijke terrorismezaken bij het openbaar ministerie in Milaan.

De advocaat Manrico Colazza beaamt dat, maar zegt dat rechters in Rome opscheppen over hoeveel zaken ze hebben behandeld, terwijl het meestal gaat om kleine vergrijpen die het propvolle schema van de rechtbank overbelasten.

Toen Berlusconi premier was, voerde hij wetgeving door die de verjaringstermijn voor strafvervolging van witteboordencriminelen terugbracht van 15 naar 7,5 jaar. Volgens Berlusconi’s tegenstanders was de maatregel bedoeld om de premier en zijn kornuiten te beschermen, en de huidige centrumlinkse regering van Romano Prodi heeft beloofd de wetgeving opnieuw te bekijken.

Berlusconi is ervan beschuldigd de Britse advocaat David Mills zeker 600.000 dollar te hebben betaald in ruil voor diens valse getuigenis in twee processen tegen de oud-premier. Beide mannen ontkennen de aantijgingen. Indien ze schuldig worden bevonden, kunnen ze voor drie tot acht jaar achter de tralies belanden.

Berlusconi en Mills zijn ook verdachten in een andere corruptiezaak, die al in oktober zijn verjaringstermijn bereikt. Die zaak draait om beschuldigingen van boekhoudfraude, verduistering en belastingfraude in verband met de aankoop van film- en televisierechten door Berlusconi’s bedrijf Mediaset.

De advocaat van Berlusconi, Nicolo Ghedini, zegt er vertrouwen in te hebben dat de zaken zullen eindigen met vrijspraak, maar geeft ook toe dat ze waarschijnlijk komen te vervallen.

Volgens juridisch experts kan de rechtsgang zich wel acht jaar voortslepen. Vermogende verdachten kunnen het zich veroorloven steeds weer in beroep te gaan, tot het hoogste gerechtshof van Italië aan toe.

In Italië hecht men van oudsher weinig belang aan een goed functionerend rechtssysteem, zegt Carlo Guarnieri, politicoloog aan de universiteit van Bologna. „Bovendien, de juridische procedures van het burger- en strafrecht zijn extreem complex”, zegt hij.