Het transport van de gevangen Taliban van Kunduz naar Shibergan over een afstand van 300 kilometer was in handen van de militie van Rashid Dostum, een van de kopstukken van de Noordelijke Alliantie, die nu belast is met de veiligheid in Noord-Afghanistan.

Een woordvoerder van Dostum, Faiz Zaki, wilde niet reageren, maar zei nog wel dat massagraven „een ongelukkig verschijnsel” in Afghanistan zijn. „De Taliban deden het, de anti-Taliban deden het, en zij werden in massagraven ter aarde besteld omdat er geen tijd was om ze in afzonderlijke graven te leggen.”

De inname van Kunduz was een van de grote overwinningen van de door de VS gesteunde Noordelijke Alliantie op de Taliban. De eerste meldingen van overlevenden en van mensenrechtenorganisaties over de dood van talrijke gevangen Taliban bij transporten in ongeventileerde stalen scheepscontainers dateren al van eind vorig jaar. Het Amerikaanse weekblad Newsweek rakelde de zaak afgelopen zondag op met een artikel waarin ooggetuigen aan het woord kwamen.

Newsweek maakte melding van een vertrouwelijk VN-verslag waarin een ooggetuige zegt dat 960 gevangenen zijn omgekomen. Het weekblad meldde tevens dat in het memorandum de aanbeveling wordt gedaan het onderzoek te stoppen vanwege „politieke gevoeligheden en daaraan gerelateerde veiligheidsoverwegingen.” Het blad merkte verder op dat het Amerikaanse ministerie van Defensie iedere verantwoordelijkheid voor de behandeling van gevangen Taliban door zijn bondgenoten afwijst.

Woordvoerder Samad zei dat Kabul met betrekking tot het massagraf geen specifieke instructies van Washington had ontvangen. Hij zei verder dat het standaardbeleid van zijn regering is om schendingen van de mensenrechten te onderzoeken. „Ik ben er zeker van dat wij een team zullen vormen dat naar het gebied zal gaan”, aldus Samad.

De voorzitster van de Afghaanse mensenrechtencommissie, Simar Samar, zei dat in Kabul nog druk wordt gediscussieerd over de wijze waarop de Afghanen met hun oorlogsverleden zullen moeten afrekenen. Zij waarschuwde dat haar met financiële problemen kampende commissie niet veel meer zal kunnen doen dan „de plek te bewaken voor andere onderzoekers.” Aangezien het graf in gebied ligt dat door Dostums troepen wordt gecontroleerd, zou zelfs dat in de praktijk kunnen tegenvallen.

Intussen zijn Amerikaanse troepen in Afghanistan een nieuwe grootschalige klopjacht begonnen naar leden van de Taliban en het terreurnetwerk al-Qaida van Osama bin Laden. Dat heeft het Afghaanse Islamitische Persbureau (AIP) dinsdag bericht.

De Amerikanen doorzoeken in het district Zurmat, in de oostelijke provincie Paktia, huizen en gebouwen. Zij nemen mensen die zij ervan verdenken lid te zijn van al-Qaida en de Taliban gevangen. De grondtroepen krijgen dekking van gevechtshelikopters en vliegtuigen.

Vlak bij de Amerikaanse ambassade in de Afghaanse hoofdstad Kabul is dinsdag een bom gevonden. Het betrof een gastank met daarin enkele kilo’s explosieven. Het projectiel is verwijderd en zal op een veilige plek onschadelijk worden gemaakt.

De bom werd aangetroffen op een markt aan een doorgaande weg, op 500 meter afstand van het ambassadegebouw. „Als de bom was ontploft, waren er veel doden gevallen”, zei een veiligheidsfunctionaris.