”Turkana Boy” centraal in evolutiedebat Kenia
NAIROBI - In het Afrikaanse land Kenia laait het debat over de evolutietheorie op. De oorzaak is een komende tentoonstelling van oudheidkundige vondsten in het nationale museum, waaronder het unieke, bijna complete skelet van ”Turkana Boy”.
De Evangelische Alliantie van Kenia probeert via de campagne ”Verberg de fossielen” te voorkomen dat de evolutietheorie in het museum te veel op de voorgrond treedt.Het belangrijkste bezwaar van de campagneleiders is dat de nieuwe tentoonstelling van het museum de evolutietheorie voorstelt als een feit. Zij willen dat het museum benadrukt dat evolutionisme slechts een van de theorieën is over het ontstaan van de mensheid.
Het nationale museum van Kenia heeft een jaar geleden zijn deuren gesloten. Dat was nodig vanwege een grootschalige renovatie van het gebouw in de hoofdstad Nairobi.
Met ruim 8 miljoen euro aan financiële hulp van de Europese Unie wordt het museum voorzien van uiterst moderne tentoonstellingsmogelijkheden en technieken om eeuwenoude vondsten te bewaren.
De modernisering van het Keniaanse nationale museum wordt gezien als een welkome bijdrage aan het behoud van kennis over de Afrikaanse geschiedenis.
In juni opent het museum in Nairobi voor het eerst zijn nieuwe deuren. Maar nog voor het zover is, is in Kenia de discussie over de nieuwe tentoonstelling opgelaaid. In het museum komen dertien permanente tentoonstellingen. Een daarvan gaat over het ontstaan van de mensheid.
Het gemoderniseerde museum heeft nu voor het eerst de mogelijkheid om fossielen tentoon te stellen die tot nu toe achter slot en grendel moesten worden bewaard. Kenia is een van de belangrijkste vindplaatsen ter wereld van fossielen en oude botten.
De controverse over de nieuwe permanente tentoonstelling spitst zich toe op het bijna complete skelet van ”Turkana Boy”, een naar schatting twaalf jaar oude jongen die 1,7 miljoen jaar geleden zou zijn overleden in de noordelijke Turkanaregio van Kenia. Het skelet wordt door paleontologen beschouwd als een bewijs voor de evolutietheorie, want het zou het meest complete skelet zijn van de homo erectus, een voorganger van de huidige mens, de homo sapiens.
Het museum gaat ook botten tentoonstellen van de Australopithecus anamensis. Dat zou de eerste mensachtige zijn geweest die rechtop liep, 4 miljoen jaar geleden. Samen vormen deze fossielen en botten volgens wetenschappers een duidelijk bewijs dat de mens is geëvolueerd uit een op vier poten lopend wezen.
„Ik stam niet af van apen of de Turkana Boy”, zegt bisschop Boniface Adoyo. Hij is de zeer actieve voorzitter van de invloedrijke Evangelische Alliantie van Kenia, die zo’n 6 miljoen Keniaanse evangelische christenen vertegenwoordigt. De alliantie is onderdeel van de Evangelische Wereldalliantie, waarvan ook de Nederlandse Evangelische Alliantie deel uitmaakt.
Een halfjaar geleden leidde Adoyo een veel kleinere en korte campagne tegen de prominente tentoonstelling van oermenselijke botten. De Evangelische Alliantie van Kenia zegt nu echter rijke westerse organisaties te hebben aangeschreven met de vraag om financiering van de veel grotere en langduriger campagne ”Verberg de fossielen”.
Adoyo: „Ik ben bang dat de vele kinderen die met scholen het museum bezoeken, gaan geloven dat we afstammen van apen. De evolutietheorie is slechts een verzameling speculaties waarin veel mensen geloven. De mens is een uniek schepsel van God. Er is niets concreets te vinden in de evolutietheorie.
Daarom vinden wij het als christenen niet prettig dat het museum de mensachtige overblijfselen wil tentoonstellen en daarbij het verhaal van de evolutie presenteert als waarheid.”
De Evangelische Alliantie van Kenia wil grote demonstraties organiseren om daarmee het museum ervan te overtuigen dat het beter is om de permanente tentoonstelling over de oorsprong van de mensheid te verkleinen en weg te stoppen op een minder prominente plaats in het museum.
De ”Verberg de fossielen”-campagne is tegen het zere been van Keniaanse wetenschappers. De bekendste onder hen is Richard Leakey. Zijn ouders, de paleontologen Louis en Mary Leaky, hebben veel van de botten van oermensen in Kenia opgegraven. Richard Leakey is zelf de vinder van het skelet van de Turkana Boy.
„Of de bisschop het nu leuk vindt of niet, de Turkana Boy is een verre neef van hem”, zegt Leakey. Hij is de oprichter van de prehistorische afdeling van het nationale museum van Kenia. „De bisschop stamt af van de apen en deze fossielen laten hem zien hoe de evolutie heeft plaatsgevonden.”
Het museum zegt niks tegen te hebben op de campagne. „Wij zijn blij met het debat”, zegt directeur Mzalendo Kibunjia van het museum. „Het is gezond om met elkaar van mening te verschillen, zolang we elkaars mening maar respecteren. Wij hebben overigens nog geen officieel schrijven ontvangen van de kerken. Voor informatie over hun gedachten over het museum, zijn we afhankelijk van wat we via de pers lezen en horen.”