Máxima moet verlof krijgen voor haar gemengd huwelijk en dispensatie in de canonieke vorm. Dit laatste betekent in dit geval dat het burgerlijk huwelijk kerkelijk moet worden erkend. En dat is met de dispensatie van bisschop Van Luyn gebeurd.

Een gemengd huwelijk vraagt volgens de Katechismus van de Rooms-Katholieke Kerk grote „omzichtigheid.” Het verschil in geloof is volgens de catechismus geen hindernis, maar het zit ’m juist in de culturele en mentaliteitsverschillen. Verschil in opvattingen kan „een bron van spanningen zijn, voornamelijk bij de opvoeding van kinderen.” Men kan dan „verleid worden tot godsdienstige onverschilligheid.”

Formeel moest de rooms-katholieke Máxima omdat zij wil trouwen met de protestantse Willem-Alexander, verlof voor haar huwelijk vragen aan de plaatselijke bisschop. Dit is in haar geval ofwel mgr. Van Luyn van Rotterdam, waar haar woonplaats Den Haag onder valt, ofwel mgr. Punt van Haarlem, omdat het huwelijk in Amsterdam zal plaatshebben.

Vanwege de vereiste toestemming heeft zij moeten beloven alles in het werk te stellen wat in haar vermogen ligt om geloofsafval te vermijden en de eventuele kinderen rooms-katholiek te laten dopen en op te voeden. In Máxima’s geval is het uitgesloten dat zij het tweede of misschien zelfs ook het eerste deel van deze belofte waar zal kunnen maken. Eventuele kinderen uit hun huwelijk zullen hervormd worden gedoopt.

Crux
De crux zit in de formulering „wat in haar vermogen ligt.” Uit de kerkelijke jurisprudentie blijkt dat zij die belofte ook mag afleggen ook als uitvoering ervan moeilijk of zelfs uitgesloten is. Zou zij uit principiële overwegingen weigeren deze belofte te doen, omdat ze weet dat ze die niet zal kunnen houden, dan moet haar zaak voorgelegd worden aan de Heilige Stoel. Maar het is onwaarschijnlijk dat dit gebeuren zal.

Máxima heeft dispensatie gekregen „in de canonieke vorm.” De voorgeschreven canonieke vorm van de huwelijkssluiting bestaat normaal gesproken uit onder meer de aanwezigheid van een gemachtigd priester en twee getuigen. Indien dit onmogelijk is, moet opnieuw aan de plaatselijke bisschop gevraagd worden om „dispensatie in de canonieke vorm.”

De RK-Kerk erkent dan de huwelijkssluiting zoals die in het gemeentehuis wordt voltrokken, als een canoniek rechtsgeldig huwelijk. Het gaat immers om een huwelijk tussen gedoopten. Dit houdt in dat voor de RK-Kerk het (protestantse) kerkelijke huwelijk van Máxima geen sacramentele waarde heeft. Deze ’canonieke nooduitgang’ is bij de RK-Kerk theologisch aanvaardbaar omdat het dus om twee gedoopten gaat.