De Franse president Jacques Chirac riep op tot een economische en politieke „revolutie” om de planeet te redden. „We staan op een historische drempel van het onomkeerbare.”„De klimaatverandering rent als een haas, terwijl de wereldpolitiek de gang heeft van een slak: Als we niet versnellen wacht ons een ramp”, zei de Italiaanse milieuminister Alfonso Pecoraro Scanio.

Actievoerders en regeringen drongen er bij de industrielanden, met name de Verenigde Staten, op aan hun uitstoot van broeikasgassen drastisch te beperken en er werden oproepen gedaan om snel een wereldwijde overeenkomst te sluiten om de opwarming van de aarde tot staan te brengen. Sommigen waarschuwden dat niet alleen het milieu wordt bedreigd, maar ook de vrede, welvaart en ontwikkeling in de wereld.

De Zuid-Afrikaanse milieuminister Marthinus van Schalkwyk zei dat niets doen onvergeeflijk zou zijn. „Wie doorgaat de dreiging en haar oorzaken te negeren of halfbakken argumenten aan te voeren om de zaak te verwarren of te belemmeren bewijst de huidige en toekomstige generaties de slechtst mogelijke dienst.”

De Verenigde Staten moeten zich als grootste vervuiler het meest aangesproken voelen door het rapport, zei Van Schalkwyk.

Het Witte Huis reageerde op het rapport met een verklaring waarin het milieubeleid van president Bush werd verdedigd. Opgemerkt werd dat Bush in 2001 heeft erkend dat de toename van broeikasgassen in de atmosfeer het gevolg is van menselijke activiteit en dat hij miljarden wil uittrekken voor onderzoek, programma’s en technologie die het broeikaseffect tegengaan.

Het rapport is koren op de molen van de Democraten in het Congres, die deze week al hoorzittingen organiseerden over klimaatverandering en de manier waarop de regering-Bush daarmee omspringt.

De Indonesische milieuminister Rachmat Witoelar drong aan op drastische maatregelen. De ontwikkelingslanden zouden hun schadelijke uitstoot met 40 tot 60 procent moeten verminderen en „wij in Indonesië zouden moeten waken tegen het afbranden van onze bossen en beter toezicht houden op onze industrieën”, zei hij. „We willen toch dat onze kleinkinderen ook van de aarde kunnen genieten?”

Witoelar voorspelde onlangs dat zo’n 2000 van de 18.000 eilanden die Indonesië telt door de klimaatverandering onder water zullen verdwijnen. Op dit moment staat de Indonesische hoofdstad Jakarta onder water ten gevolge van hevige regenval.

In Groot-Brittannië kondigden de ministers van Milieu en Onderwijs aan ter gelegenheid van het uitkomen van het klimaatrapport de film van Al Gore over klimaatverandering op de scholen te zullen verspreiden. Het wetenschappelijke debat over klimaatverandering is voorbij, zei milieuminister David Miliband. „Onze energie moet nu worden gestoken in hoe we op innovatieve en positieve wijze kunnen komen tot een kooldioxidearme toekomst.”

Kinderen kunnen daarbij helpen, zei hij. Behalve dat zij alles willen doen om de planeet te redden hebben zij ook veel invloed op levensstijl en gedrag binnen hun gezin.

Milieuactivisten zeiden dat de industrielanden het voortouw moeten nemen bij het verminderen van de uitstoot van schadelijke stoffen en minder ontwikkelde landen moeten helpen hun economie te baseren op gebruik van duurzame energie.

De conclusie van het rapport is duidelijk, zei voorzitter Roberta Della Seta van de Italiaanse milieuorganisatie Legambiente: „De mens is de oorzaak en de mens is de oplossing.” Hij zei dat alleen „urgente, onmiddellijke overheidsmaatregelen op grote schaal” rampzalige gevolgen kunnen afwenden.

De milieucommissaris van de Europese Unie, Stavros Dimas, zei dat een vervolg op het klimaatverdrag van Kyoto dringend vereist is.

Hij herhaalde een eerdere oproep aan de industrielanden om te zorgen dat hun uitstoot in 2020 nog maar tweederde is van het niveau van 1990.

China, dat de VS in de komende tien jaar waarschijnlijk voorbij zal streven als grootste producent van broeikasgassen, heeft nog niet op het rapport gereageerd. Net als China wordt ook India geconfronteerd met het probleem dat zijn snelle economische ontwikkeling het milieu dreigt te verzieken.

Een functionaris van het Indiase ministerie van Milieu en Bosbouw merkte op dat het VN-panel dat het rapport heeft opgesteld bestaat uit wetenschappers die proberen het wetenschappelijk met elkaar eens te worden en dat zij regeringen niet kunnen voorschrijven hoe die moeten handelen.

De conclusie van het rapport dat de opwarming van de aarde en stijging van de zeespiegel nog honderden jaren zullen doorgaan, ook als er maatregelen worden genomen om de klimaatverandering te beperken, is zeer verontrustend voor de komende generaties. „Ik maak me het meeste zorgen om hem”, zei Maite Leon, een vrouw in Madrid, wijzend op haar zes maanden oude baby in een wandelwagen. „Alleen kan ik niets, maar als we allemaal ons kleine beetje doen kunnen we misschien iets veranderen. We moeten het allemaal samen doen.”