Zelfs toen de tijdschriften Aviation Week en Space Technology erover berichtten, zwegen de Chinezen. Het ging dan ook om explosieve materie. Het doel betrof weliswaar een oude Chinese weersatelliet, die op 850 kilometer hoogte zijn rondjes om de aarde draaide, maar internationaal sloeg de Chinese actie in als een bom - niet het minst bij de Amerikanen. Peking liet immers zien dat het ook Amerikaanse satellieten kan uitschakelen! En dat is zorgwekkend, want de Amerikaanse militaire hegemonie leunt zwaar op satellieten. De communicatie tussen de Amerikaanse strijdkrachten en het bespioneren van landen als Noord-Korea (en China) kunnen niet zonder Amerikaanse satellieten, die ook nog eens een stuk lager in de ruimte hangen dan die oude Chinese satelliet. Voor een Chinees antisatellietsysteem zijn ze dus erg kwetsbaar.Het uitschakelen van (militaire) satellieten is ook het eerste wat een tegenstander probeert te doen zodra ergens een militair conflict uitbreekt -rond de in Chinese ogen afvallige provincie Taiwan bijvoorbeeld, rond China’s regionale rivaal Japan, of rond het beheersen van de vaarroutes in Oost-Azië. Maar ook de wereldeconomie is satellietafhankelijk, omdat de informatietechnologie vandaag de dag van cruciaal belang is voor het economisch handelen wereldwijd.

De Chinese actie druist intussen in tegen een stilzwijgende internationale afspraak om geen satellieten met raketten uit te schakelen, omdat de restanten een gevaar kunnen zijn voor in werking zijnde satellieten. Voor de laatste oefeningen met antisatellietraketten moet dan ook teruggegaan worden naar de Koude Oorlog, toen zowel de VS als de Sovjet-Unie zich eraan bezondigden. Beide spraken later af daarmee te stoppen, vanwege het gevaarlijke afval.

Wat op 12 januari gebeurde druist ook in tegen de herhaaldelijk door China geuite wens van een wapenvrije ruimte. Zowel de Chinezen als de Russen hameren hier al jaren op. De ruimte behoort aan de mensheid toe en niet aan staten, is de slogan van de Chinezen. Nu klinkt dat heel menslievend, maar de werkelijke reden is dat de Verenigde Staten een grote voorsprong hebben op het terrein van wapensystemen die in de ruimte gebruikt kunnen worden. Om die reden weigeren de Amerikanen systematisch iedere internationale afspraak om de ruimte niet meer voor militaire doelen te gebruiken. Nog in oktober benadrukte president Bush het Amerikaanse recht op ruimtewapens, en keerde hij zich opnieuw nadrukkelijk tegen een akkoord dat hem daarin hindert. De Chinezen zouden met de test van 12 januari de Amerikanen onder druk hebben willen zetten om alsnog in te stemmen met zo’n verdrag. De onkwetsbaarheid die de VS nu genieten bevallen Moskou en Peking immers allerminst.

Maar nu de Chinezen met deze test zelf een stap vooruit hebben gezet in de ruimtewapentechnologie mogen de Amerikanen niet klagen: ze hebben hen in feite zelf daartoe uitgedaagd.

A-symmetrische oorlogsvoering is al langer het antwoord van Peking op de Amerikaanse militaire overmacht. Het houdt in dat men door middel van relatief goedkope methoden een superieure vijand toch onderuit weet te halen - overigens zonder de strijd met die vijand aan te gaan. Het uitschakelen van satellieten is zo’n methode.

Toch beweert Peking al jaren dat het uit is op een vreedzaam ruimteprogramma, dat enkel voor civiele doeleinden wordt ontwikkeld en gebruikt. Kevin Pollpeter, een specialist op het terrein van Chinese ruimtedefensie, wees daar vorige week op in een analyse van een Chinees document dat eind vorig jaar uitkwam onder de titel ”China’s ruimteactiviteiten in 2006”. Het document legt alle nadruk op civiel gebruik en op internationale samenwerking bij ruimtetechnologie. Defensie en veiligheid worden slechts drie keer genoemd. Onvermeld blijft dat het machtige Chinese Volksleger (PLA) de supervisie heeft op de ontwikkeling van ruimtetechnologie.

Waar men het in dat document ook niet over heeft, aldus Pollpeter, is de ”dual-use” aard van veel ruimtetechnologie: die kan voor zowel civiele als militaire doeleinden worden gebruikt. Onder het mom van civiel gebruik ontwikkelt China dus wel degelijk hoogwaardige militaire capaciteit, die ook nog eens snel inzetbaar is bij een conflict met bijvoorbeeld de Verenigde Staten.

„China werpt zich naar buiten toe op als de kampioen van de wereldvrede, die bereid is samen te werken met anderen ten behoeve van de mensheid”, zegt Pollpeter. „Intussen staat die Chinese ruimtediplomatie wel degelijk in dienst van China’s opkomst als militaire macht.”

Met de raketactie tegen een verouderde satelliet hebben de Chinezen zichzelf definitief ontmaskerd. En om dat te beseffen hadden ze kennelijk enige tijd nodig. Wat de gevolgen zullen zijn? Een nieuwe wapenwedloop in de ruimte zit er zeker in, want de Amerikanen zullen hun kwetsbaarheid in de ruimte niet lang dulden.