Israël en Syrië zouden dicht bij vrede zijn
TEL AVIV (AP) - Israël en Syrië zijn het tijdens geheim overleg in grote lijnen eens geworden over de inhoud van een toekomstige vredesovereenkomst tussen beide landen.
De besprekingen zouden hebben plaatsgevonden op initiatief van de Syrische president Bashar Assad, in eerste instantie met bemiddeling van Turkije. Dit heeft de Israëlische krant Ha’aretz dinsdag bericht.Volgens Ha’aretz hebben vertegenwoordigers van de twee landen verscheidene malen met elkaar onderhandeld op geheime locaties in Europa. Het geheime overleg heeft, zo meldde de krant, plaatsgevonden in de periode tussen september 2004 en juli 2006.
In het principeverdrag is onder andere overeengekomen dat Israël zich terugtrekt uit de Golanhoogte die het in de Zesdaagse oorlog van 1967 op Syrië veroverde. Syrië zegt toe zijn steun aan de Libanese Hezbollah en de Palestijnse Hamas in te trekken, aldus Ha’aretz.
De Israëlische regering ontkende het bestaan van dergelijk geheim overleg, bij monde van een woordvoerder van premier Ehud Olmert. Ex-minister van Buitenlandse Zaken Silvan Shalom zei tegen de Israëlische legerradio dat hij voor het eerst van dit overleg hoorde toen hij het artikel in Ha’aretz zag. Volgens Shalom hebben Israëlische en Syrische onderhandelaars in 2003 voor het laatst contact gehad. Officieel werden de onderhandelingen tussen beide landen overigens in 2000 afgebroken.
Volgens Ha’aretz was de vroegere topdiplomaat Alon Liel namens Israël bij de besprekingen betrokken en werd Ariel Sharon, toen deze nog premier was, op de hoogte gehouden van het verloop van de onderhandelingen. Sharons opvolger, Olmert, zou eveneens zijn geïnformeerd. Syrië werd bij het overleg vertegenwoordigd door Ibrahim Suleiman, een Amerikaanse Syriër.
Volgens Ha’aretz zou er nog geen tijdschema vaststaan voor de terugtrekking. Syrië wilde dat Israël zich binnen vijf jaar terugtrekt van de Golanhoogte, terwijl Israël daarvoor vijftien jaar de tijd zou willen hebben.
De Golanhoogte zou niet volledig in handen van Syrië komen, maar een park krijgen bij het meer Kinneret dat zowel door Syriërs als Israëliërs kan worden gebruikt. Het water in de rivier de Jordaan en het meer blijft onder controle van Israël.
Syrië zou bovendien zijn steun aan de sjiitische verzetsbeweging Hezbollah staken en afstand nemen van Iran, meldde Ha’aretz vandaag. De onderhandelingen over het akkoord hebben tot juli vorig jaar geduurd, toen Israël in oorlog was met Hezbollahmilities in Libanon.
De Golanhoogte, een rotsplateau in het zuidwesten van Syrië, heeft een groot politiek en strategisch belang. Israël nam de Golanhoogte tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 in, waarop de meeste Syrische Arabieren het gebied ontvluchtten.
Nadat een bestandsgrens was vastgesteld, kwam de Golanhoogte onder Israëlisch gezag. Syrië probeerde tijdens de Jom Kipoeroorlog van 1973 het gebied te heroveren, maar faalde. Israël annexeerde het plateau acht jaar later, ondanks aanhoudende internationale protesten.
In het gebied zijn meer dan dertig Israëlische nederzettingen gevestigd met naar schatting 17.000 kolonisten. Daarnaast leven er nog altijd 20.000 Syriërs.
De Golanhoogte biedt Israël niet alleen een goed uitzichtspunt op Syrië en een natuurlijke buffer tegen eventuele aanvallen vanuit dat land. Het is ook een belangrijke waterleverancier voor Israël, omdat het regenwater uit de Golanhoogte in de rivier de Jordaan terechtkomt.
Israël heeft zich al eerder bereid verklaard onder voorwaarden de Golanhoogte terug te geven aan Syrië. De toegang tot vers water vormt echter een belangrijk struikelblok. Bovendien moeten de kolonisten elders onderdak krijgen, een operatie die volgens Israëlische kranten miljarden dollars kan gaan kosten.