„Hallo samen. Gewoon om jullie te laten weten dat ik eind deze week naar Australië verhuis. Bij dezen zeg ik jullie vaarwel.” Met deze laconieke e-mail nam de 40-jarige boekhouder Prem Krishna afscheid van zijn collega’s aan de University of the South Pacific (USP) in Suva, de hoofdstad van Fiji.Zoals Krishna zijn er elke maand 500 Fijiërs die hun geluk overzee beproeven. Sinds de staatsgreep door de mislukte zakenman George Speight in april 2000 verlieten ruim 35.000 leraars, dokters, verplegers of ingenieurs het land omdat ze genoeg hebben van de lage lonen, het natuurgeweld en opeenvolgende staatsgrepen. Ongeveer 70.000 Fijiërs wonen in het buitenland, overwegend in Australië en Nieuw-Zeeland. De eilandengroep telt rond de 800.000 inwoners.

De toestand in naburige eilandstaten is nog dramatischer, zo blijkt uit cijfers van het VN-bevolkingsfonds UNFPA. Meer dan de helft van de Samoanen en Tonganen woont in het buitenland, alsook drie op vier mensen die geboren zijn op de Cookeilanden, de Tokelaueilanden of Niue.

Volgens UNFPA-vertegenwoordiger Najib Assifi weegt het geld dat de vertrokken inwoners naar huis sturen niet op tegen het verlies van kennis en vaardigheden. In Fiji zijn overschrijvingen vanuit het buitenland al de op een na belangrijkste bron van inkomsten geworden. In Tonga en Samoa vertegenwoordigen ze ongeveer 30 procent van het bruto binnenlands product.

Die afhankelijkheid baart Assafi zorgen: „De geldstroom maakt de mensen afhankelijk en heeft een negatieve invloed op lokaal ondernemerschap. Wanneer de mensen ter plaatse blijven, dragen ze bij aan de langetermijnontwikkeling van het land. De jongere migranten en migranten van de tweede generatie sturen steeds minder geld terug. De regering zou er goed aan doen banen in eigen land te creëren door investeringen aan te trekken en het ondernemerschap te stimuleren”.

Natuuractivist Imogen Ingram van de Cookeilanden betreurt de sociale en culturele gevolgen van de emigratie. De velden voor de teelt van het traditionele knolgewas taro verwilderen, terwijl verandering van eetgewoonten en minder lichaamsbeweging zorgen voor meer diabetes en hartklachten. „Nog maar enkele mensen weten hoe je een traditionele kano bouwt en welke bomen daarvoor geschikt zijn”, zegt Ingram. „Ook de traditionele navigatiekunst met behulp van de sterren gaat verloren.”

Het vertrek van de actieve bevolking veroorzaakt een ontwrichting van het familieleven. Heel wat kinderen groeien op zonder ouders en heel wat bejaarden moeten het zien te redden zonder hun kinderen. Ook Krishna laat zijn bejaarde ouders en een zuster achter. „Dat is mijn grootste zorg”, zegt de boekhouder, die hoopt dat zijn moeder en zus uiteindelijk ook voor Australië zullen kiezen.