Nabestaanden en overlevenden bezochten massagraven, ontstaken kaarsen op het strand, namen een moment stilte in acht en richtten waarschuwingstorens op in de hoop nieuwe slachtoffers te voorkomen. In Indonesië werd een grote tsunamioefening gehouden, waarbij duizenden mensen van het strand wegrenden.In de Indonesische provincie Atjeh in Sri Lanka verdwenen hele dorpen in de reuzengolven die de kusten overspoelden nadat de zee zich eerst had teruggetrokken ten gevolge van een aardbeving met een momentmagnitude van 9,0 bij het Indonesische eiland Sumatra. In Thailand werden vakantieoorden en vissersdorpen overspoeld en in zuidelijk India werden huizen door het water weggespoeld.

„Ik kan het niet vergeten. Het voelt alsof het pas dinsdag gebeurd is”, zei Zaldi Setiawan in Atjeh, waar verreweg de meeste -naar schatting 167.000- mensen omkwamen. Onder hen waren Zaldi’s twee kinderen, die door de golven uit zijn armen werden gesleurd. „Ik kan hun gezichten nog steeds voor me zien”, zei Zaldi, die net als vele andere Atjeeërs naar de massagraven van de slachtoffers was gekomen om te bidden.

De tsunamioefening werd honderden kilometers oostelijker gehouden op het eiland Bali, waar de tsunami geen slachtoffers maakte. Nadat vanuit Jakarta waarschuwingsboodschappen waren gestuurd naar radio-ontvangers langs de kust begonnen sirenes te loeien en bootsten op het strand verzamelde mensenmassa’s, onder wie veel schoolkinderen, een vlucht na.

In Thailand werden boeddhistische ceremonies gehouden voor de 8200 slachtoffers die daar zijn gevallen. Er werden ballonnen en kaarsen aangestoken op de stranden, die wederom gevuld zijn met buitenlandse toeristen. Onder de slachtoffers in Thailand waren veel buitenlanders.

Sharon Howard, een 39-jarige Britse die bij de ramp haar verloofde en twee kinderen verloor, zei dat zij een herdenkingsdienst had bijgewoond, maar dat die haar heel bedroefd had gemaakt. „Ik mis hen. Zij waren mijn leven”, zei zij huilend. „Ik wou dat ik de tijd terug kon draaien en dat ze allemaal terug konden komen.”

De Thaise autoriteiten openden een begraafplaats voor ongeveer 400 niet-geïdentificeerde slachtoffers, merendeels waarschijnlijk migranten uit Birma. Elk graf is voorzien van een steen waarop het registratienummer van het slachtoffer is aangebracht. Van elk lichaam zijn DNA-monsters genomen om de doden in de toekomst nog te kunnen identificeren.

In Sri Lanka, waar de tsunami 35.000 levens eiste, wordt het verdriet van de overlevenden verergerd en het herstel vertraagd door het uitbreken van een nieuwe burgeroorlog. Vertrekkend secretaris-generaal van de Verenigde Naties Kofi Annan riep de Sri Lankaanse regering en de Tamilrebellen op de wapens neer te leggen. „Niemand had de golf van vernietiging door de tsunami kunnen voorkomen”, zei hij. „Maar samen kunnen we het getij van het conflict tegenhouden dat de bevolking van Sri Lanka opnieuw dreigt te overspoelen.”

Tempelklokken markeerden het moment waarop de tsunami twee jaar geleden aan land kwam en op slag stopten alle auto’s en vrachtwagens om twee minuten stilte in acht te nemen. Om toekomstige rampen te voorkomen werd op het strand de eerste van honderd waarschuwingstorens opgericht die bij een nieuwe tsunami alarm moeten slaan.

In India, waar naar schatting 18.000 mensen omkwamen, werd de tsunami sober en ingetogen herdacht. In een van de zwaarst getroffen dorpen stond een twaalftal vissers te kijken naar de meeuwen die boven zee cirkelden. Zij vertelden verhalen over dorpsgenoten die waren omgekomen. Naarmate de dag vorderde kwamen er enkele honderden mensen bij en werden er bloemen in het water gegooid en kaarsen aangestoken.

In Maleisië, waar 69 doden vielen, waren vrijwilligers bezig nieuwe mangrovebossen aan te planten. Volgens hen bieden die bij uitstek bescherming aan vissersdorpen langs de kust.

De wereld reageerde buitengewoon genereus op de oproep om hulp aan de slachtoffers van de tsunami. Er werd maar liefst 10,3 miljard euro bijeengebracht. Toch klagen veel ontheemden dat ze na twee jaar nog steeds geen behoorlijke huisvesting hebben. Sommige wederopbouwprojecten hebben vertraging opgelopen omdat aannemers en leveranciers er met het geld vandoor zijn gegaan.

Zeven westerse landen beklaagden zich kortgeleden bij de Thaise politie dat 60 procent van de 1,6 miljoen dollar die zij hadden bijgedragen ten behoeve van het identificeren van de doden kennelijk is opgegaan aan reiskosten en andere bijkomstige zaken.