Dat concluderen drie onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen. Het ministerie van Justitie zegde na de moord op Theo van Gogh toe te bekijken of belediging en godslastering ruimer strafbaar moeten worden gesteld. De Nijmeegse onderzoekers zochten dat in opdracht van Justitie de afgelopen maanden uit. Minister Hirsch Ballin stuurde hun bevindingen dinsdagmiddag naar de Tweede Kamer. Het nieuwe kabinet zal met dit rapport aan de slag moeten gaan.Volgens de Nijmeegse onderzoekers bieden bestaande wetgeving en rechtspraak wel degelijk ruimte voor robuuste vervolging van „onverbloemde racisten en doorgewinterde haatzaaiers.” Het rapport bevat een pleidooi om het openbaar ministerie en de politie een duidelijker en voortvarender vervolgingsbeleid te laten voeren. Daardoor zou in Nederland sterker de boodschap worden uitgezonden dat haatpropaganda op geen enkele wijze steun verdient.

De onderzoekers verwerpen het pleidooi van een partij als D66 om bijvoorbeeld het verbod op godslastering in de wet te schrappen. „Indien religiekwetsingen nodeloos grievend zijn, uitsluitend het kwetsen als doel hebben en geen functie hebben in het maatschappelijk debat, behoeft het strafrecht niet tandeloos toe te zien.”

Het recht op uitingsvrijheid gaat volgens de onderzoekers dus niet op als mensen alleen maar haat willen zaaien. Datzelfde geldt voor uitspraken waarmee personen minderwaardig worden verklaard omdat zij een bepaalde godsdienst aanhangen. Op grond van hun onderzoek concluderen de Nijmegenaren dat het geen oplossing is oude wetgeving af te schaffen of nieuwe wetgeving rond deze thema’s te ontwikkelen.

Uit het rapport blijkt duidelijk dat religieuze gemeenschappen vaak slachtoffer zijn van discriminatie of racisme. De onderzoekers wijzen echter ook op een andere kant van deze medaille. „Religies kunnen zelf ook een latent racisme activeren, met name wanneer zij aanspraak maken op een exclusief en derhalve superieur inzicht in de openbaring der goden of van de ene God.”

Politie en het OM zouden volgens de Nijmeegse rechtsgeleerden met name scherp moeten letten op kwetsende uitlatingen op internet, waar strafbare uitingen momenteel nagenoeg ongemoeid worden gelaten. Directe oproepen tot geweld op zowel extreem rechtse sites als radicale moslimsites zijn hun een doorn in het oog.

De onderzoekers stellen verder vast dat het Engelse en het Nederlandse opsporingsbeleid in veel opzichten als tegenpolen fungeren. De Engelse politie spoort volgens hen meer haatincidenten op dan waar ook ter wereld. „In Nederland hebben de antidiscriminatie-artikelen in veel opzichten de status van een papieren tijger. Het vertrouwen van minderheden in het recht kan daardoor wegebben.”

Door het uitblijven van serieuze vervolging van kwetsende en haatdragende uitlatingen lijken met name joodse en islamitische minderheden niet afdoende te worden beschermd, luidt een van de slotconclusies. „Ter bescherming van de vrijheid van meningsuiting en de godsdienstvrijheid moeten duidelijke grenzen worden getrokken. De rechtspraak zou dan ook duidelijke normstellingen moeten verwoorden die momenteel ontbreken of niet tegemoet komen aan de problematiek van haat zaaien en aanhoudend verbaal intimideren.”