Op 27 mei trad in Boedapest een nieuwe regering aan, bestaande uit de sociaal-democratische MSZP en de liberale Alliantie van Vrije Democraten (SZDSZ). Premier werd de bankier Peter Medgyessy, tijdens de verkiezingscampagne nog onafhankelijk kandidaat voor de MSZP, maar inmiddels lid van de partij. Medgyessy nam de plaats in van premier Viktor Orban van de centrumrechtse Jonge Democraten (Fidesz), die na een nek-aan-nekrace en een felle verkiezingscampagne op 21 april net tekortkwam voor een tweede ambtstermijn.

Drie weken na Medgyessy’s aantreden als minister-president onthulde het centrumrechtse dagblad Magyar Nemzet -nauw verwant aan de vorige regering- dat de nieuwe premier in de jaren ’70 en ’80 had gewerkt als spion voor de inlichtingendienst van het toenmalige communistische regime.

Bijzonder onaangenaam verrast door deze mededeling was Medgyessy’s coalitiepartij SZDSZ, aangezien zij binnen haar gelederen nogal wat voormalige dissidenten telt, die slechte herinneringen hebben aan de inlichtingendienst uit de tijd van de Koude Oorlog. De Vrije Democraten hebben twintig zetels in het Hongaarse parlement. Zonder deze verliest de regering haar meerderheid van tien zetels in de 386 leden tellende volksvertegenwoordiging.

De premier moest met de billen bloot. Ontkennen had voor hem geen zin. Medgyessy gaf toe inderdaad vijf jaar lang -van 1977 tot 1982- als agent actief te zijn geweest voor de staatsveiligheidsdienst. Maar hij had slechts als financieel deskundige gewerkt voor de contraspionagedienst. Aan het bespioneren en afluisteren van landgenoten had hij zich naar eigen zeggen niet schuldig gemaakt.

De premier beweert dat zijn activiteiten er destijds op waren gericht Hongarije lid te maken van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), iets waar de communistische ’broederstaten’ in het toenmalige Oostblok uiteraard niet op zaten te wachten. In 1968 nog had de Sovjet-Unie een poging van Hongarije -dat na een drastische verhoging van de Russische olieprijs wel een financiële injectie vanuit het buitenland kon gebruiken- om lid te worden van het IMF, gedwarsboomd.

„Ik hielp te voorkomen dat buitenlandse spionnen staatsgeheimen in handen zouden krijgen en te waarborgen dat ze niet in staat zouden zijn ons lidmaatschap van het IMF te blokkeren”, zei de premier in het parlement. Hij verklaarde geen werkzaamheden voor de contraspionage te hebben verricht die niet in verband stonden met zijn werk op het ministerie van Financiën van 1977 tot 1982.

Inmiddels heeft Medgyessy voor een parlementaire commissie in het openbaar een officiële verklaring afgelegd. In een drie uur durende zitting onder leiding van Laszlo Balogh, parlementslid voor het Hongaars Democratisch Forum (MDF) -coalitiepartner in de vorige regering van de Fidesz- bleef Medgyessy bij zijn eerdere verklaring niets verkeerds te hebben gedaan.

Voor de commissieleden zei de premier dat zijn werk bestond uit het jaarlijks schrijven van een rapport over de toestand van de nationale economie en de daaraan verbonden aspecten voor de nationale veiligheid. Ook moest hij voorstellen indienen voor politiek noodzakelijke maatregelen. Medgyessy liet verder weten vrijwillig voor het werk te hebben gekozen omdat hij er niets verkeerds in zag. Niemand zou hem hebben gedwongen en hij zou vrij zijn geweest het werk te weigeren.

Voor zijn werk kreeg de huidige premier destijds niet betaald, omdat zijn betrekking op het ministerie meer opleverde dan zijn werk als geheim agent. Volgens de toen geldende regels had hij alleen recht op het hoogste salaris. Wel ontving hij voor zijn werk premies. In 1982 -toen Hongarije toetrad tot het IMF- hield het werk van Medgyessy voor de contraspionagedienst automatisch op.

De premier zei ook dat hij lange tijd geloofde in de mogelijkheid het toenmalige systeem van binnenuit te hervormen. Dat geloof verdween echter in de jaren ’80. Met zijn toenmalige werkzaamheden wilde Medgyessy ook niet het regime steunen, maar de belangen van zijn land dienen, zo zei hij tegen de commissieleden.

Donderdag moet de commissie haar onderzoek hebben afgerond. Over twee weken moeten de leden met hun bevindingen naar buiten komen.

Ondertussen onderzoekt een andere parlementscommissie het verleden van andere (oud-)regeringsleden. Van negen mensen zou al vast zijn komen te staan dat ze banden met inlichtingendiensten hebben gehad. De meerderheid van hen zou deel hebben uitgemaakt van de vorige regering van Viktor Orban.